Ўқувчиларнинг ёзги таътили бошланар-бошланмас ўқитувчилар учун “малака ошириш” фасли бошланиб кетди. Шимкент шаҳридаги Педагогик маҳорат маркази, “Өрлеу” ўқитувчилар малака ошириш институти, Назарбаев заковат мактабларига тўп-тўп бўлиб келаётган муаллимларни кунда учратамиз.
Хўш, анча-мунча харажат қилиб, дипломли мутахассисларни қайта ўқитиш шунчалик зарурми? Бундан таълим муассасаси ва давлат қандай наф кўради? Шу ва шунга ўхшаш бир қанча саволлар билан “Назарбаев заковат мактаблари” бирлашмаси мухтор ташкилотига қарашли педагогик маҳорат маркази директори, филология фанлари номзоди, доцент Жанар Қалғинбаевага мурожат қилдик.
– Жанар Сакимбек қизи, сиз раҳбарлик қилаётган муассасанинг асосий фаолияти ва мақсади нимадан иборат?
– Ўзингиз биласиз, ҳозир ХХI аср – тараққиёт асри. Кун сайин ўзгариш, янгиликлар содир бўлмоқда. Мухтасар қилиб айтганда, замон илгарилаб бормоқда. Зиёлиларнинг асосий қатламларидан бири – ўқитувчи-устозлар эса биз келажагимизни ишониб топширадиган ёш авлодни тарбиялашади. Демак, улар замондан орқада қолиб кетмаслиги, энг замонавий билим ва технологияларни ўзлаштирган ҳолда теран билимли, заковатли, баркамол инсонларни тарбиялаб етиштиришлари лозим. Бунинг учун эса кундаликда ўз устида ишлаши, малакасини ошириб бориши, янгиликларни биринчи бўлиб илғаб олишга ва ўз ишида қўллашга ҳаракат қилиши керак. Ана шу пайтда бизнинг педагогик маҳорат марказимиз уларга ёрдамга келади. Мақсадимиз – ўрта таълим мактаблари ўқитувчиларига замонавий технологиялар ва инновацион усулларни ўргатишдан иборат.
– Марказ қачон ташкил топган?
– 2012 йилдан эътиборан ўқитувчилар малакасини оширишни мақсад қилган марказимиз айни пайтда ўқув дастурларини бирмунча ўзгартириб, ўрта таълим мазмунини янгилаш доирасида устозлар билимини ошириш йўлида меҳнат қилмоқда. Республика бўйича 15та филиал бўлиб, шулардан бири Туркистон вилоятида. Биз ишимизни вилоят таълим бошқармаси билан биргаликда тузилган режа асосида олиб борамиз. Малакали тренерларимиз Астана, Алматидаги ва АҚШнинг Кембриж университетларида тайёргарликдан ўтиб келишган.
– Ўқув курслари муддати ва малака оширадиган ўқитувчилар рўйхатини ким белгилайди?
– Муаллимларнинг тайёргарлик даражасига қараб, икки, уч, тўрт ҳафталик, бир ойдан тўрт ойгача бўлган курслар мавжуд. Малака оширадиган ўқитувчиларнинг рўйхатини эса вилоят таълим бошқармасининг кўрсатмасига биноан туман таълим бўлимлари тузиб беради.
– Ҳозир қайси фан ўқитувчилари ўқимоқда?
– Айни пайтда мактаб асосий фанлари: биология, физика, кимё, информатика, қозоқ ва рус тиллари, бадиий меҳнат, бошланғич таълим фанлари ўқитувчилари малака оширишмоқда. Шунингдек, фан ўқитувчилари учун махсус инглиз тили курслари ўтиляпти.
– Янгиланган таълим дастури нимани кўзлайди?
– Бу дастур ҳар бир ўқувчи, бола билан алоҳида ишлашни кўзда тутади. Эсласангиз, илгарилари тушунча, билим савиямиз бошқачароқ, оддийроқ эди. Мактабга бормаган бола ҳарф танимасди. Уяли телефон, интернет деган нарсаларни ҳатто тасаввур ҳам қилмаганмиз. Ҳозир эса икки-уч яшар неварангиз ёки болангиз телефоннинг мир-сирини ўзлаштириб, телевизорда бошқарув дастаги билан хоҳлаган каналини, кўрсатувини топиб олади. Шу болага эски дастур бўйича сабоқ бериб кўринг, унга жуда жўн, зерикарли бўлиб туюлиши турган гап. Бундай болага эса иқтидорли, ҳар томонлама билимли, ижодкор ўқитувчи дарс бериши керак. Бунда болаларнинг ҳар бири билан ёш хусусияти, қобилияти ва иштиёқига қараб, алоҳида-алоҳида ишлаш талаб этилади. Ўқитувчи дарсда болага фақат баҳо қўйиш билан чекланмай, унда олган билимини амалда мустақил қўллаб кўришга интилиш ҳиссини тарбиялаши зарур.
– Малака ошираётган устозларга давлат томонидан имтиёзлар белгиланганми?
– Албатта, ўқиётган муаллим ўқув йили мобайнида курсларга қатнайдиган бўлса, уларнинг маоши сақланиб қолади. Бошқа шаҳар ва туманлардан қатновчиларга стипендия тайинланади. Шунингдек, ўқув қўлланмалари, дарс жараёнларида фойдаланиладиган адабиёт ва бошқа қуроллар бепул берилади. Курс тугагандан сўнг уларга махсус сертификатлар топширилади. Шу асосда уларнинг маошига устама ҳақ қўшилади.
– Жанар Сакимбек қизи, замонавий ўқитувчи қандай бўлиши керак?
– Ўқитувчи ўз касбини севиши керак. Боланинг феъл-атвори қандай бўлмасин уни яхши кўриши ва уни ўз фанига қизиқтира билиши шарт. Шундагина у ўзининг кундаликдаги мақсадига эришади ва ўқувчини ўз ортидан эргаштира олади. Бу эса таълимнинг асосий мазмунидир.
– Мароқли суҳбатингиз учун раҳмат!