Газетамизнинг 9 август сонида мухбиримиз, журналист Шомирза Мадалиев тўйлардаги шовқин ҳақидаги “Ўзимизга боғлиқ жиҳатлар” мақоласида “тўйларимиз, тадбирларимиз ўзгаларда қаҳр эмас, меҳр уйғотиш тадоригида бўлайлик, азизлар”, деган таклиф киритган эди.
Қуйида ушбу мавзуни давом эттирамиз ва сизларнинг фикр-мулоҳазаларингизни кутиб қоламиз.
Мутахассисларнинг маълумотларига кўра, шовқин юрак, жигар, асаб фаолиятига салбий таъсир қилиб, унинг толаларини ишдан чиқарар экан. Шовқиннинг даражаси децибелда ўлчанади.
20-30 децибелнинг одамга зарари йўқ. Лекин, у 80 децибелдан ошиб кетмаслиги керак. Чунки, 60-90 децибелнинг ўзидаёқ ёқимсиз ҳолат сезилади.
120-130 децибелли товуш оғриқли ҳолатларга сабаб бўлади. 150 децибелга чидаш қийин, ҳатто одамни кар қилиб қўйиши мумкин.
Қадимда оғир жиноят қилган одамларнинг жонини черков қўнғироқлари шовқини билан олишган экан. Қўнғироқлар жарангги 180 децибел бўлиб, жиноятчини секин, лекин қийнаб ўлдирар экан. «Шовқин темирни ҳам синдиради», деган ибора шу пайтда чиққан.
Ҳозир уяли телефонда шовқин даражасини ўлчайдиган дастур бор. Истаган тўйга бориб, ўлчаб кўринг, у 115-120 децибелни кўрсатади. Овоз сандиғи ёнида ўтириб кўринг, 150 децибелдан ошади. Хўш, шундай экан, қайси жиноятимиз учун бизни жазолашяпти, деб ўзингизга савол беринг.
– Қайси тўйга бормай, қулоқдаги шовқин анча вақтгача безовта қилиб туради, – дейди тўйдан чиққан меҳмонлардан бири. – Ёшим элликка боргани учун бундай ҳолат фақат менда бўладими десам, ёшгина келиним ва ўғлим ҳам безовта бўлишганини айтиб қолишди.
Кўп йиллар шовқиннинг инсон организмига зарари ўрганилмади, лекин қадимда буни яхши билишган, шовқиннинг даражаси ўтган асрларда ҳам қатъий чегараланган.
Шу кунларда жаҳоннинг тараққий этган кўплаб давлатларида олимлар шовқиннинг зарарини ўрганишмоқда.
Австриялик олимларнинг тадқиқотлари шуни кўрсатдики, шаҳардаги автомобиллардан чиққан шовқиннинг ўзи одам умрини 8-12 йилга қисқартирар экан. Юрак, буйрак, жигар касалликларининг пайдо бўлишига ҳам кўп ҳолларда шовқин сабабчи экан.
Америкалик олим Кнудсен шовқинни ўрганиб, уни «кўринмас қотил», деб атади.
Академик Александр Мясниковнинг таъкидлашича, шовқин инсоннинг юрак-асаб тизимини ишдан чиқариб, қон босимининг кўтарилишига сабаб бўлар экан. (matrix.com.ru сайти)
Кучли ёруғликка дуч келсак, кўзимизни юмамиз, иссиқ нарсани ушлаб олсак, дарров қўлимизни тортиб олиб, сақланамиз, шовқинга эса, умуман аҳамият бермаймиз.
Ваҳоланки, 2500 йил муқаддам Қадимги Юнонистондаги Сибарис шаҳрида қоронғи тушиши билан шовқин солиш ман қилинган, темирчи, тунукасозлар шаҳар ташқарисига ҳайдаб юборилган.
1959 йили эса Шовқин билан кураш халқаро ташкилоти тузилган.
Қозоғистондаги қонунчиликка кўра кечки соат 23.00дан кейин шовқин чиқарадиган ускуналардан фойдаланиш ман қилинади, бу қоидани бузганлар жазоланади. Фақат, ҳолатни тасдиқловчи ҳужжат бўлса, етарли. Бу видеотасвир ёки уч одам имзо чеккан акт бўлиши ҳам мумкин.
Қуйида шовқин даржасининг шкаласини эътиборингизга ҳавола қиламиз. (децибелда)
Сукунат – 0
Уйдаги шовқин – 20
Шамолда баргларнинг шитирлаши – 33.
Кўчадаги кундузги шовқин – 40
Кир ювиш машинаси шовқини – 60
Машина сигнали – 70-75
Чангютғич шовқини – 80
Ишлаб чиқариш корхонасидаги шовқин – 90
Хонада овози қаттиқ чиқаётган мусиқа – 95.
Мотоцикл, метродаги электропоезд – 100
Шаҳар транспорти шовқини, дизелли юк машинаси (8 қадам нарида) – 105
Тепангиздан ўтиб кетаётган «Боинг-747» шовқини – 107
Комбайн – 110-120
Ҳаво тревогаси, тўйдаги мусиқа –130
Атом бомбаси ёрилгандаги шовқин – 200.
Ҳа, азизлар, яхшилаб ўйлаб кўрайлик. Баланд товушли мусиқадан ким манфаатдор? Тўйларга юрадиган хонандаю созандалар ҳам бош қотиришсин, ўйлаб кўрсинлар шовқиннинг зарари ҳақида. Ахир илгари Комилжон Отаниёзов, Отажон Худойшукуров, Бобомурод Ҳамдамов, Фахриддин Умаров ва бошқалар тўйларда микрофондан фойдаланмаганку.
Наҳотки улардан биронтасининг ҳам вориси қолмаган бўлса? Ўта шовқин-суронли маросимни келин-куёв ва тўй эгалари ҳам хоҳламаслиги аниқ. Катта қувватли товуш кучайтиргич билан овозидаги нуқсонни сездирмайдиган хонандалардан воз кечармиз, балки?
+ 7(747) 701-50-55
+ 7(747) 701-50-55
