Жорий йилда Нурсултан Назарбаевнинг Фармонига мувофиқ, Туркистон вилояти барпо этилди. Гўзал Шимкент шаҳри учинчи йирик мегаполисга айланиб, унга республика мақоми берилди.
Туркий оламнинг асл жавоҳири Туркистон шаҳри эса минтақа марказига айланди. Қозоғистон Президенти қадим ва навқирон шаҳарга ташрифи чоғида Туркистон вилояти қандай мақсадда қурилганини айтиб, уни туркий оламнинг маданий-маънавий маркази сифатида ҳар томонлама тараққий эттиришнинг ўта муҳимлигини таъкидлади.
Туркистон таълими – буюк таълимот. Туркистон деганда барча туркий олам, туркий илдизимиз кўз олдимизга келади. Хотирамизни янгилайди. Туйғуларимиз жўшиб, ғуруримиз ортади. Мана, шу сабабли Туркистон вилоятининг бунёд этилиши, Туркистон шаҳрининг улкан вилоят марказига айланиши – барча туркийлар руҳини кўтарадиган ажойиб қувонч.
Тарихдан маълумки, туркий халқлар юзлаган йиллар мобайнида мустамлакачилик, босқинчилик азобини кўрди. Риёкор сиёсат туфайли туркийлар тарихи ва маданияти, туркий тил ва ёзувининг мисли кўрилмаган талафотга учради. Мустамлакачилар туркий элларнинг элликка яқинини босиб олиб, аёвсиз эзиб-янчиди. Уларнинг ярмидан кўпи қирилиб кетди. Ажойиб тилларидан, бетакрор анъаналаридан, сирларидан айрилди.
Барча туркий халқлар каби, қозоқ миллати ҳам қонли қирғинларни бошидан ўтказди. Жабр-зулмга учраб, сиёсий қатағон қурбони бўлди. XX аср бошидан ўрталаригача биридан сўнг бири такрорланган фожиалар, атайлаб уюштирилган очарчилик туфайли қозоқ халқининг беш миллиони қирилиб кетди.
Мустақилликдан кейинги Элбошининг оқилона сиёсати туфайли қозоқ халқи, барча қозоғистонликлар, Қозоқ эли ер юзига танилди. Эл пойтахти – Евроосиё марказидаги ажойиб шаҳар – Астана бутун дунёга фаровонлик, тотувлик ва барқарорлик маркази сифатида машҳур бўлди. Туркий оламининг бебаҳо жавоҳири – Туркистондаги Ҳазрат Султон мақбарасида қозоқ халқининг 21 хони, 8 султони, 19 бийи, 52 ботир лашкарбошиси дафн этилган. Ягона иқтисодий, ҳамкорлик форумлари, ўтган йилги “ЭКСПО-2017”, яна бошқа йирик тадбирлар йигирма йилда Астанани инсоният тараққиётига таъсир кўрсатадиган ва тарихий қарорлар қабул қилинадиган дунёвий марказга, жаҳон интеграциясининг, хавфсизлик ва тотувликнинг марказига айлантирди.
Қардош туркий қондошларимиз, айниқса шоир-ёзувчиларимиз ва олимларимиз айтганларидай, Астана – туркий оламнинг юраги. Туркистон эса – туркий оламнинг таянчи. Шу сабабли, Туркистон шаҳрининг, Туркистон вилоятининг келажаги порлоқ. Яқин келажакда Туркистон ҳам Астана каби ҳар томонлама ривожланган, бетакрор қиёфага эга, ўзгача фаровон марказга айланиши аниқ. Шу сабабли, минтақанинг барча олимлари, маданият, адабиёт, санъат соҳалари, тадбиркорлар, ҳунармандлар, давлат ва хусусий корхоналар ҳамда ижтимоий-сиёсий, шунингдек, диний бирлашмалар вакиллари ҳамда ёшларни Туркистонни ривожлантиришга фаол ҳисса қўшишга чақирамиз.
Туркистонни ривожлантиришга бағишланган фаоллар мажлисида Давлат раҳбари Туркистон шаҳрини туркий оламнинг маданий-маънавий маркази сифатида ривожлантиришга доир Бош режа концепциясини тасдиқлаб, “Туркистон” махсус иқтисодий минтақасини қуришга оид тарихий фармонларни имзолади.
– Астана сочган эзгулик нури ва Туркистондан таралган қозоғистонча қадриятлар зиёси бутун сайёрани ёритиб, инқилоб шуъласи сифатида янгиланмоқда, – деди Қозоғистон Президенти пойтахтнинг йигирма йиллигида. Астана нурини мисли кўрилмаган Туркистон маънавий қадриятлари билан уйғунлаштириб, тараққиётга эришиш мумкинлигига ишончимиз комил.
Туркистон Мустақилликка эришгандан буён шаҳарда Туркиянинг давлат раҳбарлари Турғут Ўзал, Сулеймен Демирел, Абдулла Гул, Режеп Тойип Эрдўғон ва яна бошқалар бўлди. Абдулла Гул Нурсултан Назарбаевга туркий оламнинг фахрийси унвонини топширса, Р. Эрдўғон унга туркий оламнинг фахрий оқсоқоли ва маслаҳатчиси, деб таъриф берди.
Қозоғистон Президенти Нурсултан Назарбаев ва Туркия Президенти Сулеймен Демирел қозиғини қоққан Хожа Аҳмад Яссавий номидаги Халқаро қозоқ-турк университети талабаларга жаҳон андазалари бўйича таълим бераётган олий ўқув юртига айланди.
Собиқ Иттифоқ таркибида кўп қийинчиликлар кўрган туркий тилли давлатлар мустақилликка эришгач, ўзаро алоқалар узила бошлади. Туркия, Қозоғистон, Озарбайжон, Ўзбекистон, Қирғизистон, Туркманистон, Татаристон яна бошқа қардош эллар ўртасидаги ўзаро муносабатлар Нурсултан Назарбаевнинг ташаббуси билан жонланди. 2018 йил Қозоғистонда Ўзбекистон йили, 2019 йил Ўзбекистонда Қозоғистон йили, деб эълон қилинди. Икки давлатда ҳам байрам тадбирлари уюштирилмоқда. Бундай жараёнлар бардавом бўлса, нур устига нур.
Қозоғистоннинг Тўнғич Президенти Нурсултан Назарбаев белгилаган вазифаларни амалга оширишда туркий оламга танилган жамоат арбоби, Туркистон вилоятининг тўнғич ҳокими Жансейит Туймебаев ташаббуси билан Туркистон шаҳрида бошланган бунёдкорлик ишларига муваффақият тилаймиз.
Нурсултан Назарбаев таъкидлаганларидай, Астана Буюк Даштнинг XXI асрдаги қиёфаси бўлса, Туркистон кўҳна тарих шодасидаги маржон, тарихий обидаларга бой маскан, серсув булоқ бўлаверсин. Сайёҳликдан тушаётган ва тушадиган маблағ юрт ободлиги ва халқ фаровонлиги йўлида сарфланишини тилаб қоламиз.
Мархабат БАЙҒУТ,
ёзувчи, халқаро “Алаш” мукофоти лауреати.
Қозоғистон, Туркистон вилояти.
Меҳмонқул ИСЛОМҚУЛОВ,
ёзувчи, халқаро “Алаш” ва “Арғимақ” мукофотлари лауреати.
Ўзбекистон, Тошкент шаҳри.
Султан РАЕВ,
ёзувчи-драматург, халқаро “Отатурк” жамғармасининг олтин медали совриндори.
Қирғизистон, Бишкек шаҳри.
Яхия АКЕНГИН,
туркий олам ёзувчилари ва санъаткорлари жамғармаси президенти.
Туркия.
АНАР,
ёзувчи, жамоат арбоби, “Гейдар Алиев” мукофоти лауреати.
Озарбайжон, Боку шаҳри.