2018 йил Қозоғистонда Ўзбекистон йили ўтди. Давлатимиз раҳбари Нурсултан Назарбаев ҳамда Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев иштирокидаги учрашув билан бошланган йил ранг-баранг тадбирларга бой бўлди.
Мавридини топиб, Қозоғистон Республикаси ўзбек этномаданият бирлашмалари “Дўстлик” ҳамжамиятининг раиси Икромжон Ҳошимжоновни мусоҳабага чорладим.
– Икром Акром ўғли, аввало, Ўзбекистон йилининг барча учун афзалликлари нималардан иборат бўлди?
– Элбоши Нурсултан Назарбаев “Ўзбек халқи – бизнинг энг яқин қўшнимиз. Марказий Осиёдаги улкан мамлакатлардан бири. Шунинг учун Ўзбекистон билан алоқа биз учун жуда муҳим”, деб бежиз айтмаган. Роппа-роса бир йил аввал “Тошкент–Шимкент–Тошкент” халқаро автобус йўналишининг қайтадан очилиши ҳам бежиз эмас. Кўп йиллардан буён кутилган Ҳукуматлараро битим кучга кирди. Кўп ўтмай “Тошкент–Алмати–Тошкент”, “Тошкент–Қизилўрда–Тошкент” ва ниҳоят декабрь ойида “Туркистон–Тошкент” йўналишларида автобус қатнови йўлга қўйилди. Бу халқимизга қулай имкониятлар яратиб берди. Ҳар биримизда танлаш имкони пайдо бўлди. Шинам, қулай, бехатар автобусда, қолаверса, икки давлат божхона назоратидан муаммоларсиз ўтиб, кўзланган манзилга етиб олиш қандай яхши. Бу икки давлатнинг йўловчи ташиш компанияларига сифатли хизмати учун миннатдорчилик билдирамиз.
– Мегаполисда ўтган илк форум ҳақида айтиб ўтсангиз...
– Қўшни давлат билан ўзаро маданий-гуманитар, савдо, иқтисодий ва дўстлик алоқаларини ривожлантириш учун катта майдон керак бўлди. Бунинг учун Шимкент шаҳри танланиб, илк бор минтақалараро форум ўтди. Унда 500 одам иштирок этиб, делегацияларга икки давлат Бош вазирларининг биринчи ўринбосарлари Асқар Мамин ҳамда Очилбой Раматовлар раҳбарлик қилишди. Анжуманнинг мақсади – минтақалараро савдо-иқтисодий ҳамда сармоявий ҳамкорликни мустаҳкамлаш эди. Ўзбекистонликлар автотранспорт ва озиқ-овқат кўргазмасини намойиш этишди. Ўзбек ошхонаси фестивали ўтди. Тадбирда Қозоғистоннинг барча вилоятларидан вакиллар иштирок этишди. Қозоғистон ва Ўзбекистон ўртасида «Silk visa» сайёҳлик визаси масаласи ҳам муҳокама қилиниб, икки томонлама меморандум имзоланди.
– «Дўстлик» ҳамжамияти ташаббуси билан жуда катта тадбирлар ўтказилганидан хабаримиз бор. Шулар ҳақида эшитсак...
– Дарҳақиқат, йил сермаҳсул бўлди. Март ойида биз Ўзбекистондан бир гуруҳ сиёсий арбоблар, тарихчилар, шоир-ёзувчилар ҳамда журналистларни кутиб олдик. Улар билан биргаликда буюк саркарда, Амир Темурнинг 683 йиллигига бағишланган халқаро илмий анжуман ўтказдик. Шунингдек, ёзувчи Одил Ёқубов ва Миртемирнинг она қишлоғида ижодий учрашув уюштирилди. Наврўз байрами арафасида Шимкент шаҳри ҳокимлиги ҳамда Қозоғистоннинг Ўзбекистондаги элчихонаси ташаббуси билан «Тошкент–Шимкент» йўналиши бўйича веломарафон уюштирилди. Унда 111 нафар қозоғистонлик ва 40 нафар ўзбекистонлик 125 чақирим масофани босиб ўтдилар.
Июнь ойида «Дўстлик» ҳамжамияти билан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Миллатлараро муносабатлар ва хорижий мамлакатлар билан дўстлик алоқалари қўмитаси ўртасида Ҳамкорлик меморандуми имзоланди. Томонлар ўзбек тили ва адабиёти ўқитувчиларини тайёрлаш, малакасини ошириш, ёш иқтидорли санъаткорларни Тошкент шаҳридаги Глиер номидаги мусиқа мактабида ўқитиш, актёрлар ва журналистларнинг тажриба алмашувини йўлга қўйишга келишиб олдилар.
Меҳмонлар муқаддас Сайрам заминидаги Иброҳим ота ва Қорасоч она мақбараларини зиёрат қилиб, ўзбек драма театрида спектакль томоша қилишди. Астанада Қозоғистон халқи Ассамблеяси билан ўзаро дўстлик алоқаларини мустаҳкамлаш ҳақида меморандум имзоланди. Унинг доирасида анча ишларни амалга оширдик.
– Астананинг 20 йиллигига ўзбекларимиз муносиб туҳфа тайёрлашди, шундай эмасми?
– Биз байрамда «Астананинг 20 йиллигига – 20 қозон палов» шиори билан иштирок этдик. Сайрам тумани «Ғунча» халқ дастасининг шўх куйлари, Кентов шаҳридан «Жозиба» вокал-чолғу асбоблари дастасининг чиқишлари кўпчиликнинг ёдида қолди. Ҳар бир қозонда салкам 80 кг.дан тайёрланган «паловхонтўра», нафақат байрам меҳмонларига, балки, қариялар ва ногиронлар, болалар уйлари, пойтахтдаги 2-сонли перинаталь марказга ҳам тортиқ қилинди. Ҳамжамият аъзолари Астана кунида дунёга келган 10 нафар қизалоққа атлас кўйлак, 10 нафар ўғил болага чопон ҳадя қилишди. Ҳамжамиятнинг фахрий раиси Р. Холмуродов раҳбарлигида ўтган шодиёна Астана шаҳри ҳокимлиги томонидан юқори баҳоланди.
– Икром Акром ўғли, «Қардош эл» («Бауырлас ел») ҳужжатли фильми ҳақида эшитган ўзбекистонликлар таҳририятга қўнғироқ қилишиб, фильмни тезроқ томоша қилиш истагини билдиришмоқда экан. Уни суратга олиш ғояси кимдан чиқди?
– Қозоғистонда Ўзбекистон йили доирасида суратга олинган фильмнинг ташаббускори, ғоя раҳбари Бутундунё қозоқлар ҳамжамияти раисининг биринчи ўринбосари Заутбек Турисбеков. Фильм қозоқ ва ўзбек халқлари ўртасидаги дўстлик, миллий хусусиятлар, муносабатларни янги даражада талқин этади. Бугунги кунда фильм вилоятимизнинг барча ҳудудларида намойиш этилмоқда. Ўрни келганда айтиш жоизки, сиёсий ва тарихий ҳужжатли фильм салмоқли маблағ (10 млн. тенге) эвазига суратга олинди. Бу хайрли ишда саховат кўрсатган – Ғ. Эрметов, Н. Холметов, А. Файзаҳмадов, А. Исматуллаев, И. Ҳожиматов, Ғ. Соипов, Ғ. Раимқулов, С. Эрназаров, А. Исоқов, Б. Мўминов, Ҳ. Шарипов, Т. Шукуров ва бошқа кўплаб ҳамюрт-ҳомийларимизга икки давлат халқи номидан миннатдорчилик билдирамиз.
– Вилоятимиз олий ўқув юртларида ўзбекистонлик талабалар таҳсил олмоқда. Улар Қозоғистон Республикаси дипломлари билан ўз юртида ишга жойлаша оладиларми?
– Жуда ўринли савол. Статистика маълумотларига кўра, республикамизда Ўзбекистондан келиб, таҳсил олаётган 14 мингдан зиёд талаба бўлса, Туркистон вилояти ва Шимкент шаҳри бўйича уларнинг сони етти мингга яқинлашиб қолди. Улар Шимкент шаҳридаги М. Ауезов номли ЖҚДУ, ЖҚПУ, “Буюк Ипак йўли” университети, Қозоғистон муҳандислик-педагогика Халқлар дўстлиги университети, Сирдарё педагогика университети ва Қозоғистон инновация ва янги технологиялар университетида таълим олишмоқда.
Айни пайтда биз талабалар дипломини нострификациялашни осонлаштириш тартиби бўйича Ўзбекистон Республикасининг Қозоғистондаги элчиси билан музокаралар олиб боряпмиз. Элчи жанобларига ҳамжамият томонидан хат юборилган. Келгусида икки давлат вазирликларининг ўзаро келишувлари натижасида масала ижобий ечимини топади, деб ўйлайман.
– Қозоғистон халқи Ассамблеяси ташаббуси билан минг нусхада босилган “Болаларга туҳфа” китобига тўхталсангиз...
– Қозоғистонда ўзбек тилида таълим берадиган мактаблар ўқувчиларига мўлжалланган бу китоб, юқорида таъкидланганидек, ҚХА кўмагида дунёга келди. Унга ўзбекистонлик ва қозоғистонлик ёзувчиларнинг энг сара асарлари, ҳикматли сўзлар ва халқ эртаклари киритилган. Китоб билан танишиб чиққан ҳар бир ўғил-қиз она Ватанини севадиган, халқига сидқидилдан хизмат қиладиган, рақобатбардош, баркамол шахс бўлиб етишади. Китобни нашрга тайёрлашда меҳнат қилган халқпарвар инсонлар, ҚР Парламенти Мажлиси депутати Ф. Қоратоев, “Дўстлик” ҳамжамияти қошидаги “Ижодкор” адабий бирлашмаси раиси, ёзувчи А. Пратов ҳамда ёзувчи-журналист З. Мўминжоновларга вилоят ўзбек мактаблари устозлари ва ўқувчилари номидан самимий миннатдорчилик билдирамиз.
Фурсати келганда айтиш жоизки, Қозоғистонда Ўзбекистон йили муносабати билан яна бир янги китоб қўлимизга келиб етди. Бу ҚР Маданият ва спорт вазирлиги ҳамда “Дўстлик” ҳамжамияти ташаббуси билан Алматидаги “Золотая Книга” таҳририяти томонидан тайёрланган “Ўзбек халқининг давлат тарихидаги роли” китоби 5 минг нусхада чоп этилди. Китоб қозоқ, рус ва инглиз тилларида ёзилган бўлиб, унда Қозоғистондаги ўзбекларнинг мамлакатимиз иқтисодиёти, маданияти, ижтимоий ҳаётидаги роли батафсил баён этилган. Китоб барча даражадаги этномаданият бирлашмалари, ўзбек тилида таълим берадиган мактабларнинг кутубхоналарига тарқатилади.
– Икром ака, 2018 йили анча ҳамюртлар ва ўзга давлат фуқаролари “Дўстлик” кўкрак нишони билан тақдирланди. Шу медалнинг таъсис этилиши ҳақида айтиб ўтсангиз...
– Медаль менинг шахсий ғоям билан юзага келди ва буни ҳамжамиятнинг номи билан атадик. Қолаверса, бунга Қозоғистонда Ўзбекистон йили ҳам сабаб бўлди. Миллатлараро дўстликни мустаҳкамлаш йўлида меҳнат қилаётган халқпарвар, элу юрт эҳтиромига лойиқ инсонларни Ватани, миллатидан қатъиназар “Дўстлик” медали билан тақдирлай оламиз.
– Вилоят, шаҳар, туман, қишлоқ этномаданият бирлашмалари ҳам кўплаб ажойиб тадбирлар ўтказиб, халқимиз олқишига сазовор бўлиб келмоқда. Шундай эмасми?
– Албатта, ўзбек этносининг мамлакатимиз иқтисодиётида муносиб ўрни бор. Буни этномаданият бирлашмалари томонидан ўтказилаётган турли тадбирлар исботлайди. Вилоят ўзбек этномаданият бирлашмаси кўп йиллардан буён “Ўзбек тили, маданияти ва анъаналари куни”ни ўтказиб келмоқда. Жорий йилги тадбир илк бор Туркистон шаҳрида жуда кенг миқёсда нишонланди. Айнан ушбу байрамнинг Астана шаҳрида, Жамбил ҳамда Қизилўрда вилоятларида ҳам нишонланиши нур устига нур бўлди. “Бир ёқадан бош чиқариб...” бир мақсад йўлида меҳнат қилаётган жамоатчи фидойиларимиз, бирлашмалар раисларига минг раҳмат! Уларнинг меҳнатини халқ, албатта, баҳолайди.
– Икром Акром ўғли, 2019 йил – Ўзбекистонда Қозоғистон йилига нималарни режалаб қўйдингиз?
– Юқорида таъкидланган “Қардош эл” фильмининг тақдимоти февраль-апрель ойларида Ўзбекистонда ўтади. Йил бошида Тошкентда бўлиб, мутасадди шахсларни тадбирлар режаси билан таништириб қайтдим. Жорий йил – юртимизда Ёшлар йили деб эълон қилингани боис, март ойида ҚХА биносида “Ёшлар – бизнинг келажагимиз” мавзуида Халқаро форум ўтказамиз. Сўнг Самарқанд вилоятида ҳам худди шундай форум уюштирилади. Апрель ойи соҳибқирон Амир Темурнинг 684 йиллиги нишонланади. Ўзбек драма театри гастроллари апрелнинг 15-20 саналар оралиғида Тошкент, Гулистон, Жиззах ҳамда Самарқандда ўтади. Ноябрь ойида Тошкент шаҳрида қозоғистонлик хонанда Алишер Каримов ҳамда бошқа эстрада қўшиқчиларининг концерт дастури намойиш этилади. Шунингдек, ёзувчилар, шоирлар, журналистлар ва зиёлиларнинг учрашувлари ҳам кўзда тутилган.
– Суҳбатингиз учун раҳмат!
+ 7(747) 701-50-55
+ 7(747) 701-50-55
