Арисда вилоят раҳбарлари билан ўтган учрашувда маҳаллий тадбиркорларга бериладиган имтиёзли насиялар тўғрисида ахборот берилди.

Тадбирда қатнашган арислик тадбиркорларнинг саволларига Туркистон вилояти ҳокими Ўмирзақ Шўкеев, вилоят ҳокимининг ўринбосари Мейиржан Мирзалиев, ҚР Индустрия ва инфратузилмавий ривожланиш вазири ўринбосари Тимур Тўқтабаев, Туркистон вилояти тадбиркорлар палатаси директори Динмухамед Абсаттаровлар жавоб беришди.

Мажлисда қатнашган иш­билармонлар тадбиркор­лик­ка оид саволлар бериб, улар­га батафсил жавоб олдилар. Шунингдек, Арисда тад­­бир­кор­ликни қўллаб-қув­ватлашга доир яқин орада амалга оши­риладиган иш­лар режаси бўйича ахборот берилди.

– Арис шаҳрини тиклаш, иж­тимоий-иқтисодий тараққиётини таъминлаш мақса­дида Ҳуку­матда 10та мажмуа­вий тадбир белгиланди. Унинг учтаси Арис шаҳрининг тадбиркорлик субъектларини қўллаб-қувват­лашга йўналтирилган, – деди минтақа раҳбари.

Таъкидлаш жоизки, Арис шаҳрида рўйхатдан ўтган 346та тадбиркорлик иншооти бор. Шун­дан 258таси, яъни 78 фоизи фавқулодда вазиятда зарар кўрган. Бугунги кунда 253та ин­шоот таъмир талаб бўлса, 5таси қайта қурилиши зарур.

Вилоят ҳокимининг ўрин­босари Мейиржан Мирзалиев иншоотларни тиклаш ишла­рига йирик тадбиркорлик ком­паниялари ёрдам беришини, шунингдек, бу ишлар Индустрия ва инфратузилмавий ривож­ланиш вазирлигининг етак­чи­лигида юритилишини таъкид­лади.

– Тадбиркорлар билан иш­лаш, келтирилган зарар миқ­дорини аниқлаш, маблағ ажра­тиш тад­бирлари бошлаб юборилди. Фав­қулодда вазият рўй бергач, Минтақавий тадбиркорлар па­латаси томонидан ҳам қўллаб-қувватлаш ишлари олиб борил­моқда. Бу жараёнга палатанинг 25 ходими сафарбар этилди. Ма­ҳаллий бизнесга келтирилган зарар ҳисоб-китоб қилинди. Эн­диликда иншоотларни тик­лаш амаллари юритилади. Бу­нинг учун ижро органлари те­гишли баҳолаш тадбирларини юри­тади, тадбиркорлар палатаси ходимлари эса тижорат ҳуқуқла­рини ҳимоя қилиш мақ­­садида кузатувчи хиз­ма­ти­ни бажаради. Мазкур ишлар якун­лангач, зарар кўр­ган объект­ларни имкон қадар бир ой ичи­да тиклаш режа­лаштирил­ган, – деди вилоят Тад­биркор­лар палатаси директори Динму­хамед Абсаттаров.

Шу мақсадда, Тадбиркорлар палатаси уйларни оралаб, тад­­биркорлар орасида савол­нома­лар юритади. Келтирилган за­рар баҳоланиб, смета баҳоси чи­қа­рилади. Сўнг, тадбиркорлик ин­­шооти соҳиби натижа билан танишиб, тасдиқлайди. Шун­дан кейин тиклаш ишлари бошла­нади.

Спикернинг айтишича, маб­­лағ ажратиш махсус ишлаб чи­қилган механизм бўйи­ча амал­га оширилади. Бирин­чидан, кам миқдорда зарар кўрган кор­хона­ларга тезда ишини давом этти­риш мақса­дида ҳисоб рақами­га (1-2 млн. тенге атрофида) маблағ ажратилади. Иккинчи­дан, катта зарар кўрган тадбир­кор­ларга маблағ палата-кор­хо­на-қурилиш компанияси (таъ­мир­лаш ишларини олиб бо­­ради) орасида уч томонлама шарт­­но­­­ма тузилиб, амалга оши­ри­­­­­­лади.

Уларни тиклаш масаласи қиз­­ғин муҳокама қилинди. Тад­бир­корлар ўзларига тегишли ма­­­салалар юзасидан саволлар бе­риб, батафсил жавоб олдилар.

Шуни алоҳида таъкидлаш жо­изки, Арис шаҳрининг кичик ва ўрта тадбиркорлигига 2019 йил­нинг 1 июлидан 5 милли­он тен­гегача имтиёзли, 1 фоиз­ли насия берилади.

2019 йилнинг 1 июнидаги ҳо­лат бўйича Арис шаҳрида фа­­олият юритаётган кичик ва ўр­та тадбиркорлик субъект­ла­ри­­­­­­­­­­­­нинг сони 3433 та (умумий со­ни – 3707та), унинг 522таси ҳу­­­­­­­­­­­қуқий шахс, 1802таси хусусий тад­­­биркор ва 1109таси деҳқон хў­­жалиги. Улардан 40,6 фоизи – қишлоқ хўжалигида, 31,9 фоизи – савдо, 12,1 фоизи – хизмат кўр­сатиш, 15,4 фоизи эса бош­қа хиз­­­­­­­­­­мат турлари билан шуғул­ланади. 

Бугунги кунда Туркистон ви­лояти ҳокимлиги арислик тад­биркорларни қўллаб-қувват­лаш мақсадида “Қамқор” дасту­рини тасдиқлади.

Дастур 1 фоиз мукофот миқ­дори билан 5 миллион тенгегача кафолатсиз насия беришни кўз­лайди. Насия муддати – 4 йил­гача, шунингдек, 6 ойгача им­тиёзлар кўзда тутилган. Яго­на талаб – икки одам кафиллик бериши зарур.

Мазкур қўллов барча тад­бир­корлик субъектларига соҳа­вий чекловларсиз тавсия қили­нади. Имтиёзли насия “Ырыс” кичик молия ташкилоти билан таклиф этилади.

М. Мирзалиевнинг айтиши­ча, ҳозирнинг ўзида арислик икки нафар тадбиркор 10 млн. тенгегача миқдорда имтиёзли на­сия олиб улгурди. Дастурда тад­­бир­кор­ларда пул етишмов­чили­ги се­зилса, 1 фоиз билан бери­ла­диган насиянинг иккинчи бос­қичи тавсия қилинади.

Спикернинг айтишича, мазкур лойиҳа вилоят ҳокимлиги ва “Даму” тадбиркорликни ривож­лантириш жамғармаси орқали пухталанмоқда. Демак, зарурат бўлса, лойиҳа Арис шаҳри тад­биркорлари учун қайтадан ишга туширилади. 

Шунингдек, бугунги кунда мин­­­­­тақавий сармоя мар­кази, “Ырыс” кичик насия ташки­ло­­ти, “Агронасия” кор­по­ра­ция­си, қишлоқ хўжалигини мо­лия­вий қўллаб-қувватлаш жам­ғармаси молия институт­лари орқали насия олган 150га яқин тадбиркорнинг 400 млн. тенге миқдоридаги шу кунгача олган насияларига имтиёзлар беради. Яъни, тўлов жадвалини ўзгартириш, жаримани камай­­тириш, насия бўйича асо­сий қарз­­­­­га имтиёз бериш қараш­тири­­ла­ди.

Учинчидан, кичик ва ўрта тад­биркорлик субъектларига 2020 йилнинг 1 январигача со­лиқ “таътили” берилади. Шу­нингдек, уларни қўллаб-қувват­­лаш мақсадида буюрт­ма би­­лан таъминлаш режалаш­ти­рил­моқда.

Бундан ташқари, мажлисда 2019-2020 йилларда 100 млрд. тенгега яқин 14та сармоявий ло­­­йиҳани амалга оширишга оид маълу­мот берилди.

Арислик тадбиркорларни қўллаб-қувватлашга оид фикрлар бўйича Арис шаҳри, Қўнаев кўчаси, 9"а"-уй, 14-хона (1-қават) – Тадбиркорларга хизмат кўрсатиш марказига ёки 8 (72540) 5-91-54 рақамига мурожаат қилишингизни сўранамиз!

Масъул мутахассислар:

1. МАХМУТ Жомарт Мақсутули – 8 701-908-10-32;

2. ТУЛЕБЕКОВ Маханбет Шалқарули – 8-775-977-32-58;

3. АШИРБЕКОВ Ханай Асанули – 8-702-411-22-22.

***

Арыста облыс басшылығымен өткен кездесуде жергілікті кәсіпкерлерге жеңілдікпен берілетін несиелер туралы ақпарат берілді.

Іс-шараға қатысқан арыстық кәсіпкерлердің сұрақтарына Түркістан облысының әкімі Өмірзақ Шөкеев, облыс әкімнің орынбасары Мейіржан Мырзалиев, ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму вице-министрі Тимур Тоқтабаев, Түркістан облысы кәсіпкерлер палатасының директоры Дінмұхамед Әбсаттаров жауап берді. 

Жиналған кәсіпкерлер бизнеске қатысты сауалдарын қойып, толымды жауаптар алды. Осы бағытта арыстық бизнесті қолдауға қатысты жақын арада атқарылатын жұмыс жоспары жайында ақпарат берілді. 

«Арыс қаласын қалпына келтіру, әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз ету мақсатында үкіметтен 10 кешенді шара белгіленді. Соның ішінде 3 қолдау шарасы Арыс қаласының кәсіпкерлік субъектілерін қолдауға бағытталған», – деп атап өтті өңір басшысы. 

Атап өтейік, Арыс қаласында тіркелген 346 кәсіпкерлік нысан бар, соның ішінде 258 кәсіпкерлік нысан  немесе 78% төтенше жағдай салдарынан зақымданған. Қазіргі таңда 253 нысанға ағымдағы жөндеу жұмыстарын, ал 5 нысанды қайтадан құру жұмысын жүргізу қажет.

Облыс әкімінің орынбасары Мейіржан Мырзалиев нысандарды қалпына келтіру жұмыстарына ірі бизнес өкілдері қолдау көрсететінін, сондай-ақ бұл жұмыс ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің жетекшілік етуімен жүргізілетінін атап өтті.

«Кәсіпкерлермен жұмыс істеу, келтірілген зардаптың ауқымын анықтау, қаражат бөлу жұмыстары қолға алынуда. Апат орын алған соң Өңірлік кәсіпкерлер палатасы жанынан сүйемелдеу жұмыстары жүргізілуде. Бұл жұмысқа Палатаның 25 қызметкері жұмысқа кірісіп кетті. Жергілікті бизнеске келтірілген зардап тіркелген. Ендігі кезекте нысандарды қалпына келтіру жұмыстары жүргізілмек. Ол үшін атқарушы органдар тиісті бағалау жұмыстарын жүргізеді, ал кәсіпкерлер палатасының қызметкерлері бизнестің құқығын қорғау мақсатында бақылаушы қызметін атқаратын болады. Осы жұмыс аяқталғаннан кейін,  зақымданған объектілерді мүмкіндігінше 1 ай ішінде қалпына келтіру жоспарлануда», – деді Түркістан облысы Кәсіпкерлер палатасының директоры Дінмұхамед Әбсаттаров.

Осы мақсатта Өңірлік кәсіпкерлер палатасы үй-үйді аралап, кәсіпкерлер арасында сауалнама жүргізеді. Келтірілген шығын бағаланып, сметасы шығарылады. Кейін кәсіпорын иесі бағалау нәтижесімен танысып, қол қояды. Ары қарай қалпына келтіру жұмыстары жүргізілмек. 

Спикердің айтуынша, қаражат бөлу екі механизм бойынша жүргізіледі. Бірінші механизмде аз көлемде шығыны бар компанияларға келісіммен кәсіпкерлік нысанды тез іске қосу мақсатында кәсіпорын иесінің шотына (1-2  млн теңге шамасында) қаражат аударылады. Ал екінші механизм бойынша үлкен көлемде шығыны бар кәсіпкерлерге қаражат палата-кәсіпорын-құрылыс компаниясы (жөндеу жұмыстарын жүргізеді) арасында үшжақты келісім жасалып, жүзеге асыралады. 

Кәсіпорындарды қалпына келтіру мәселесі қызу талқыланды. Кәсіпкерлер өз мәселелеріне қатысты мұң-мұқтаждарын айтып, сауалдарын қойып, толымды жауаптар алды. 

Бұған қоса, Арыс қаласының шағын және орта бизнесіне 2019 жылдың 1 шілдесінен бастап кәсіпкерлерік субъектілеріне арнап 5 млн теңгеге дейін  1 пайыздық жеңілдікпен несие беріледі.  

2019 жылдың 1 маусымдағы жағдайы бойынша Арыс қаласында жұмыс істеп тұрған шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің саны 3 433 бірлік (жалпы саны 3 707), оның ішінде 522 заңды тұлға, 1 802 жеке кәіпкер және 1 109 шаруа қожалығы. Қызмет көсрету түрі бойынша 40,6%-ы – ауыл шаруашылығында, 31,9% – сауда, 12,1% – қызмет көрсету, 15,4% – басқа да қызмет түрлерімен айналысады. 

Бүгінгі таңда Түркістан облысы әкімдігі Арыс қаласының кәсіпкерлерін қолдау мақсатында «Қамқор» бағдарламасын қабылдады. 

Бағдарлама 1% сыйақы мөлшерлемемен 5 млн теңгеге дейін  кепілсіз несие беруді көздейді. Несиенің мерзімі – 4 жылға дейін және 6 айға дейін несиені төлеуге жеңілдетілген кезең қарастырылған. Негізгі талап – екі кепілгердің болуы қажет. 

Аталған қолдау барлық кәсіпкерлік субъектілеріне салалық шектеулерсіз ұсынылатын болады. Жеңілдетілген несие «Ырыс» микроқаржы ұйымымен ұсынылады. 

Өңір әкімінің орынбасарының мәлімдеуінше, қазірдің өзінде Арыс қаласының 2 кәсіпкеріне жеңілдетілген несие-10 млн теңгеге дейін қолдау көрсетілді. Бұл өтінімдер бойынша шұғыл түрде шешім қабылданатынына назар аударды.  

Сонымен қатар, бұл Бағдарлама аясында қаражат қажеттілігі кәсіперлер үшін тапшы болып жатса, 1% мөлшерлемеде несие ұсынудың 2-ш кезеңі ұсынылатын болады. 

Спикердің айтуынша, бұл жоба облысы әкімідігі және «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры арқылы пысықталуда. Демек, қажет болған жағдайда аяқталған жоба Арыс қаласының кәсіпкерлері үшін қосымша жүзеге асатын болады.

Бұдан басқа, бүгінгі таңда оңтүстік аймақтың инвестициялық орталығы, Ырыс микроқаржы ұйымы, Агронесие корпорациясы, Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры қаржы институттары арқылы несие алған 150-ге жуық кәсіпкердің 400 млн теңге көлеміндегі осыған дейін алған несиелеріне жеңілдіктер жасалатын болады. Яғни, төлем кестесін өзгерту, айыппұлын қысқарту, несие бойынша негізгі қарызға жеңілдік кезеңін беруді көздейді. 

Үшіншіден, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне 2020 жылдың 1 қаңтарына дейін салықтық каникулдар ұсыналатын болады.

Бұдан басқа шағын және орта кәсіпкерлік субьектілерін қолдап, оларды қажетті тапсырыстармен қамтамасыз ету жоспарлануда.

Қазіргі уақытта 2019-2020 жылдары аралығында 100 млрд теңгеге жуық 14 инвестициалық жобасын іске қосу  жайында да ақпарат берілді. 

Атап өтетіні, жергілікті бизнесті қолдау мақсатында Арыстағы шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерін 2020 жылдың 1 қаңтарына дейін салық төлеуден босату қарастырылуда. 

Арыстық кәсіпкерлерді заңды тұрғыдан сүйемелдеуге қатысты сұрақтар бойынша Арыс қаласы, Қонаев көшесі, 9 а, 14 кабинет (1 қабат) КӘСІПКЕРЛЕРГЕ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ ОРТАЛЫҒЫНА немесе  8 (72540) 5-91-54 нөміріне хабарласуды сұраймыз! 

Жауапты мамандар:

1. МАХМУТ Жомарт Мақсұтұлы - 8-701-908-10-32 

2. ТУЛЕБЕКОВ Маханбет Шалкарұлы - 8-775-977-32-58

3. АШИРБЕКОВ Ханай Асанұлы - 8-702-411-22-22