Берик УАЛИ, Президентнинг матбуот котиби: Кун тартибида – очиқлик ҳамда жамоат билан тиғиз алоқа
– Давлат раҳбари Қасим-Жўмарт Тўқаевнинг Қозоғистон Президенти хизматига киришганига 4 ойдан ошди. Умуман, ўзингиз ҳам биласиз, ахборот кенглигида шаклланган анъана бўйича, уч ой ичида бажарилган ишлар, тадбирларнинг натижаси чиқариларди. Бироқ, янги Президентнинг 100 кунлик фаолияти ҳақида атрофлича расмий ахборот эълон қилинмади. Бунга бирор бир сабаб борми? Ёки Президентнинг ўзи айтмоқчи, сўздан кўра аниқ ишга эътибор қаратдими?
– Энг аввало, мустақил Қозоғистон тарихида иккинчи президентнинг сайланиши – элимиз учун тарихий давр. Ўзларингиз гувоҳсиз, халқ олдида қасамёд қабул қилгач Қасим-Жўмарт Кемелули Давлат раҳбари сифатида бирдан енг шимариб, ишга киришиб кетди. Мана, шу вақтдан буён кўплаб муҳим чора-тадбирлар амалга оширилди. Халқаро учрашувлар ўтди, минтақаларни оралади, хориж сафарларига чиқди, музокаралар олиб борди.
Президент фаолиятининг 100 кунлигига оид расмий ОАВда мақолалар эълон қилиниб, телеканалларда кўрсатувлар берилди. Аммо айнан шу 100 кунлик арафасида Арисда бутун Қозоғистон аҳлини хавотирга солган фавқулодда вазият юз берди. Бу фақат Арисдаги аҳолининг эмас, бутун қозоғистонликларни қайғуга солган мудҳиш воқеа эди. Президент маҳаллий ҳокимликка, ваколатли органларга тезкор топшириқлар берди. Кечқурун, иш куни поёнида, Арисга учиб борди. Ўша пайтдаги аҳволни яхши билсизлар, ОАВ орқали воқиф бўлдинглар.
Мана, шундай мураккаб вақтда “мен 100 кунда нималар қилдим”, дея ваъзхонлик қилиш эмас, айнан кўмакка муҳтож, бир оғиз далдага муҳтож элнинг ёнида бўлиши муҳимроқ бўлди. Арис халқи шу куни Президентнинг бевосита ғамхўрлигини ҳис қилишди, деб ўйлайман.
Умуман, Давлат раҳбарининг март ойидан буён амалга оширган ишлари халқнинг кўзи ўнгида.
Шу вақт оралиғида Қозоғистон Президенти 14 вилоятга хизмат сафари билан борди, 4 мамлакатда бўлди, 2та йирик халқаро сиёсий ташкилот тадбирида иштирок этди. Улар орасида, ўзингизга маълум, сайлов мавсуми ўтди.
Сайловнинг эртасига Қасим-Жўмарт Кемелули матбуот анжумани ўтказди. Унда жами, 66 ОАВдан 107 журналист иштирок этди, унинг 22 нафари – Қозоғистонда рўйхатдан ўтган хорижлик мухбирлар. Ана шу матбуот анжуманида 3 тилда 30дан зиёд саволга атрофлича жавоб берди. Яъни, Президент ҳар томонлама очиқ, шаффоф савол-жавоб қилди. Келгусида ҳам шундай бўлишига ишонаман.
– Умуман, Давлат раҳбари ана шу матбуот-анжуманидан ташқари тўрт ой мобайнида ОАВда қанча мусоҳаба берди?
– Президент Қасим-Жўмарт Кемелули тўрт ой давомида хорижлик ҳамда қозоғистонлик ОАВга 10 мусоҳаба берди. Улар қаторида Давлат раҳбари лавозимига киришиши билан, “Egemen Qazaqstan” ҳамда “Айқын” республика газеталарига берган суҳбати, Россиянинг “Коммерсант”, “Российская газета” нашрлари, “Россия” телеканали, Ўзбекистоннинг “ЎзА” миллий ахборот агентлиги, Американинг “White House Chronicle” телехабари, “Wall Street Journal” газетаси, Исроилнинг Israel Hayom нашри, Evronews телеканали, Bloomberg агентлиги ҳамда таниқли россиялик журналист Алексей Пивоваровга берган мусоҳабалари бор. Сўнгиси 21 июль куни “31 канал”дан фильм сифатида намойиш қилинди.
– Президентнинг фаолиятини минтақаларни оралашдан, аҳоли билан учрашувдан бошлаганини айтдингиз. Берик Уалиули, барча журналистлар ушбу сафарлар ҳақида дастлабки ахборотни сизнинг ижтимоий тармоқдаги саҳифангиздан олишди. Ҳар бир ахборот юзасидан Давлат раҳбари билан келишасизми ёни тезкор хабар тарқатиш учун ўзингиз ҳам қарор қабул қилаверасизми?
– Ҳа, таъкидлаганимдек, Президент 100 кунда эмас, ҳатто дастлабки икки ой ичида минтақаларни оралаб чиқди. Борган жойларининг ҳаммасида аҳоли билан учрашди. Оддий меҳнаткашлар, тадбиркорлар, бюджет ходимлари, ёшлар, ҳаммаси ўз ҳудудини ривожлантиришга оз бўлса-да ҳисса қўшгиси келади. Шундай муҳим учрашувлар чоғида Давлат раҳбарининг бизга кўрсатма, топшириқ беришга ёки биз тарқатмоқчи бўлган ахборотга кўз югуртириб чиқишга қўли тегавермайди. Бундай пайтда, албатта, Президент Девони Раҳбарининг ёки биринчи ўринбосарларининг розилигини оламиз. Жавобгарликни ўз зиммамга оладиган вақтлар ҳам бўлади. Бугунги энг тезкор ахборот тарқатиш воситаси – ижтимоий тармоқлар. Шунинг учун кўп ҳолларда ахборотни ижтимоий тармоқ орқали тарқатишга ҳаракат қиламиз.
Давлат раҳбари таъкидлаб кўрсатган муаммоли масалалар, бурмаланмай, элга жадал етиб боришини таъминлаймиз, назорат қиламиз.
Масалан, фавқулодда вазият юз берган Арис шаҳрига боришини Президент кеч бўлганда айтди. Тахминан тунги 22.00га яқин Арисга етдик. Президент арисликлар жойлашган ёрдам кўрсатиш штабига йўл олди. Халқ билан учрашди, фикр алмашди. Айнан шу лаҳзаларни бизнинг камераларимиз суратга олаверди. Жадал ҳаракат қилиш керак эди. Масалан, икки-учта иншоотнинг ораси 15-20 дақиқагина. Шу вақт оралиғида туширилган видеолавҳаларни марказга етказиб улгурмайсан. Қолаверса, хавфсизлик учун Арисда электр энергияси ўчирилган, интернет жуда кучсиз бўлди. Шундай пайтда бор масъулиятни зиммамга олиб, уяли телефонимга туширган видеолавҳаларни ижтимоий тармоққа аранг жўнатиб, хабар тарқатишимга тўғри келди. Чунки фақат бизнинг ҳамкасбларимиз – журналистларгина эмас, бутун юрт Арисга қараб ҳадиксираб турган эди. Барча сайтлар, телеканаллар менинг шу ахборотимни баҳам кўриб, ҳар томонга тарқатиб турди. Президентнинг Арисдаги воқеа жойида бўлган пайтидан ҳамда Шимкентдаги касалхонада жабрланганлар билан учрашувини туширган фото-видео материалларимни қисқа вақтда 3 мингдан зиёд одам ижтимоий тармоқда тарқатишди. Буларни нима учун айтяпман? Баъзида мана шундай тезкор қарор қабул қилишга тўғри келади. Бу, умуман, элимиз учун керак. Шундай қилмасак, аҳвол яна-да мураккаблашарди. Чунки ижтимоий тармоқларда ҳар ким аҳволни ҳар хил баҳолаб тарқатиб турди. Бундай пайтда жадал ҳаракат қилиш керак, бироқ ҳеч қандай хатоликка йўл қўйиб бўлмайди. Яъни, тезкорлик жавобгарликдан озод қилмайди. Ҳаммаси қўл билан қўйгандек, кўз билан кўргандек аниқ, равшан бўлиши даркор.
– Давлат раҳбари илк сафарини Туркистондан бошлади. Хожа Аҳмад Яссавий мақбарасига борди, сўнг Манғистовдаги Бекет отани зиёрат қилди. Умуман элимиз қадимий обидаларга бой. Президент шу жойларнинг ҳаммасини оралаб, боболар руҳига таъзим бажо қилди. Ростини айтганда, бунгача Қасим-Жўмарт Кемелули кўпинча ташқи сиёсатда, дипломатик вазифа билан хориж мамлакатларида юрганликдан, юрт буни яхши қабул қилгани билан, ундан айнан шундай қозоқилик кутмаган эди...
– Ҳа, нима демоқчи бўлганингизни тушундим. Қозоқ – ота-бобосининг руҳини эъзозлаган халқ. Давлат раҳбари ўзининг дастлабки сафарини Туркистондан бошлагани ҳақиқий туркий нуқтаи назардан келиб чиққан хулоса дейиш мумкин. Бу Қасим-Жўмарт Кемелулининг хорижда кўп юргани билан, ота-боболар дастурига содиқлигини ҳамда миллий руҳи кучли эканини кўрсатади. Шу билан бирга, Қозоғистоннинг ташқи сиёсати салмоғини оширган Қасим-Жўмарт Тўқаевнинг қозоқиликдан четламаганини, боболар анъаналарига садоқатли эканлигини билдиради.
Давлат раҳбари сифатида масъулияти, залворли вазифани қадим юртга келиб, боболар руҳига таъзим этишдан бошлагани – эзгуликнинг белгиси. Шу боис ҳам Президентнинг “Туркистоннинг янгиланиши тараққиёт йўлимизнинг тўғрилигини кўрсатади”, дегани бежиз эмас.
Муқаддас қадамжолар ва доно шахсларни эъзозлай олган қозоқ халқида “Мадинада – Муҳаммад, Туркистонда – Хожа Аҳмад, Манғистовда – пир Бекет” деган ибратли нақл бор. ШҚВга сафарида Жидебайга бурилиб, Абай отамизнинг қабрига борди. Алматида Райимбек бобони зиёрат қилди. Шунинг учун, Давлат раҳбарининг элимиз хосиятли жойларини зиёрат қилиши, ўтган боболар руҳига Қуръон тиловат қилиб, халқининг омонлиги ва юртимиз тинчлигини тилагани – ёш авлодга ўрнак. “Марҳумлар рози бўлмай, тириклар бойимайди”, деган доно халқимиз. Шу боис, Президент лавозимдор вазифага киришиш олдидан боболар руҳига таъзим қилиб, улардан маънавий куч-қувват олгандир. Фурсати келганда айтиб ўтай, Давлат раҳбари ўтган Рамазон ойида мусулмон аҳли билан бирга бўлиб, масжидга бориб, Қуръон тиловат қилиб турди. Яъни, қозоқилик Қасим-Жўмарт ўғлининг қонида бор хислат.
– Элбоши Нурсултан Назарбаевнинг халқаро миқёсда обрўси зўр. Тўнғич Президентимизни бутун дунё ҳамжамияти билади, ҳурмат қилади. Умуман, Қозоғистоннинг янги Президентини хорижликлар, шу жумладан, жаҳондаги таниқли сиёсатчилар қандай қабул қилишди?
– Қозоғистоннинг Тўнғич Президенти – Элбошимиз – жаҳон ҳамжамиятида қадрли, ўта обрўли шахс. Эгамен элимизнинг дунёда машҳур бўлиши, ўзга мамлакатлар билан мақоми тенг давлатга айланиши Элбошининг меҳнати эканлиги сўзсиз.
Элбошимиз билан бирга элимизнинг ташқи сиёсатини шакллантириш, дунёнинг ривожланган мамлакатлари билан мавқеимиз тенг бўлиши йўлида бугунги Президентимиз Қасим-Жўмарт Кемелулининг меҳнатларини ҳеч ким йўққа чиқара олмайди. Жаҳон ҳамжамиятида ҳам жуда машҳур ҳамда истиқболли сиёсий шахс. Шунинг учун янги Президентимизни ҳамкасблари, бошқа мамлакатларнинг раҳбарлари улкан эҳтиром билан қабул қилишди, деб айта оламан.
Жудаям оз вақт ичида, Давлат раҳбари Россия Федерациясига расмий сафар билан, Ўзбекистон Республикасига давлат ташрифи билан, шунингдек, Шанхай ҳамкорлик ташкилоти ҳамда Осиёдаги ўзаро ҳамжиҳатлик ва ишонч тадбирлари бўйича Кенгашнинг саммитларида иштирок этиш учун қирғиз элига, ундан кейин Тожикистонга борди. Қайси эл бўлмасин, жуда илиқ қабул қилиб, Президентимизга юксак ҳурмат кўрсатилди. Бу – биринчидан, албатта, Элбошининг бунгача бўлган ёрқин йўли, нуфузи, иккинчидан, Қасим-Жўмарт Кемелулининг дунёдаги энг йирик, истиқболли халқаро сиёсий ташкилот – БМТнинг Бош котибиятида юқори лавозимда бўлиши, Женевадаги бўлимини бошқариши – буларнинг ҳаммаси унинг сиёсатчи сифатидаги мартабаси, обрўсини кўрсатса керак.
Нур-Султан шаҳрида Астана иқтисодий форуми, Евроосиё иқтисодий иттифоқининг саммити, яқиндагина Президент ҳузуридаги хорижлик сармоядорлар кенгашининг йиғини ўтди.
Ушбу тадбирлар арафасида хорижлик делегация билан шахсий таркибда, кейин кенгайтирилган таркибда учрашувлар ўтди. Шунда кузатганим, ҳар бир давлатнинг делегациясини қабул қилганда аввало қозоқча гапириб, барча давлат тартибларига тўлиқ риоя қилди. Кейин улар билан таржимонсиз уларнинг тилида эркин мулоқотда бўлганига гувоҳ бўлдим.
Масалан, Президент Қасим-Жўмарт Тўқаевнинг беш тилни билишини эл билади. Бироқ бир кунда беш тилда гапирганини ҳеч ким кўрмагандир. Биз шунга гувоҳ бўлдик.
Астана иқтисодий форумига махсус ташриф буюрган Хитой Халқ Республикасининг Давлат идораси раҳбари ўринбосари Хань Чжэн билан қозоқча бошлаб, хитойча давом эттирди. Сўнгра, муқаддам Франциянинг иқтисодиёт ва молия вазири бўлган, бугунги кунда Халқаро валюта жамғармасининг бошқарув директори Кристин Лагард билан французча суҳбатлашди. Шунингдек, анжуманда иштирок этаётган хорижлик етакчи таҳлилчилар билан ўтган учрашувда инглиз тилида, Армения президенти Армен Саркисян ҳамда Россия Сбербанкининг бошқарма раиси Герман Греф билан рус тилида гаплашди.
Фурсати келганда айтиб ўтиш жоиз, Бишкекдаги ШҲТ саммитидан кейинги меҳмондорчиликда Хитой ва Ҳиндистон давлат раҳбарларининг ўртасида бири билан хитойча, иккинчиси билан инглизча гаплашиб ўтирди. Бошқа мамлакат раҳбарлари таржимон орқали гаплашаётганини кўрдик. Қозоқнинг “етти элнинг тилин бил, етти турли илм бил”, деган донолиги шу бўлса керак.
Ушбу муҳим халқаро майдонларнинг барчаси – давлатимизнинг ҳамда Президентининг бутундунё сиёсий элитасидаги юксак мавқеини билдиради, деб ўйлайман.
Хорижлик ҳамкасблари, умуман, чет эллик сиёсатчилар қандай қабул қилди, деган масалага келсак...
Масалан, сайлов натижасидан кейин Президент номига 134та мамлакат ҳамда ҳукумат раҳбарларидан, 26 йирик халқаро ташкилотлар етакчиларидан табрик телеграммалари келди. Уларнинг орасида Владимир Путин, Дональд Трамп, Си Цзиньпин, Эммануэль Макрон, Ангела Меркель, Тереза Мэй, Режеп Тайип Ердўған, Антониу Гутерриш, Дональд Туск, Пан Ги Мун ҳамда бошқа кўплаб йирик сиёсатчилар бор. Бундан ташқари, Қасим-Жўмарт Кемелулини шахсан танийдиган дунёвий шахслар ҳам ўз табрикларини йўллашди. Уларнинг барчаси ҳам Қозоғистон билан ҳамкорликни янада тиғиз давом эттириб, дўстлик алоқаларини мустаҳкамлашларини маълум қилишди.
Яъни, Қасим-Жўмарт Кемелулининг жаҳон сиёсатидаги, халқаро ҳамжамиятдаги нуфузининг ўзи, элимиз тараққиётига, элга сармоя жалб қилишга, хорижлик йирик компаниялар билан шериклик тадбирларни амалга оширишга таъсир кўрсатишига ишонаман.
– Давлатлар ва уларнинг президентлари орасидаги ўзаро ҳамжиҳатлик, дўстлик муносабатлари маълум. Энди матбуот котиблари қай даражада тиғиз алоқа ўрнатган? Сиз шу вақт мобайнида қайси давлатлардаги ҳамкасбларингиз билан қандай муносабатдасиз?
– Умуман, халқаро муносабатларнинг ўзи дипломатик алоқалардан ташқари, шахсий инсоний муносабатларга бевосита боғлиқ. Бунга Элбоши Нурсултан Абишулининг дўстона муносабатларга таянган ҳолда, ўша даврдаги Россия Президенти Б. Елцин билан, ХХР ҳамда Ўзбекистон раҳбарлари билан чегара масаласини шов-шувсиз ҳал этиши, шунингдек, АҚШнинг аввалги президентлари Жорж Буш, Билл Клинтон билан яхши муносабатлари туфайли Қозоғистонга АҚШ сармоясининг келиши каби мисолларни кўплаб келтириш мумкин.
Шу каби Давлат раҳбари Қасим-Жўмарт Тўқаевнинг ҳам кўплаб давлатлар раҳбарлари ҳамда халқаро ташкилотлар етакчилари ва алоҳида фаол сиёсатчилар билан яхши танишлиги, дўстлиги катта ютуғимиз.
Ушбу сўнгги сафарлар давомида Россия президентининг матбуот котиби, президент девони етакчисининг ўринбосари Дмитрий Песков билан, Ўзбекистон Республикаси президенти девони етакчисининг биринчи ўринбосари, матбуот котиби вазифасини бажарувчи Азиз Мағрупов билан, Беларусь президентининг матбуот котиби Наталья Эйсмонт билан, Қирғизистон президентининг матбуот котиби Тўлғонай Стамалиева билан, Тожикистон президентининг матбуот котиби Абдуфаттоҳ Шарифзода билан танишиб, дўстлашиб кетдик. Бир-биримиз билан хабарлашиб, байрамларда бир-биримизни табриклаб турамиз.
Матбуот котиблари орасидаги яхши муносабат, энг аввало, ишимизнинг самарадорлигини, сифатини оширади. Шу боис ҳамкасблар билан тиғиз алоқа ўрнатишнинг моҳияти зўр. Масалан, Президентнинг Ўзбекистонга сафари чоғида Ўзбекистонда Қозоғистон йилининг очилиш тантанасини ҳамкасбим Азиз Мағрупов билан келишиб, икки соат ичида тадбирларни элимизда кўрсатиш имконига эга бўлдик.
Бу каби, илгари икки давлат раҳбарларининг Москвада ўтаётган учрашувларидан ҳам бевосита кўрсатув бўлмаган экан. Албатта, мухбирлар бевосита алоқага чиқиб, репортажлар беришади. Бироқ, Президентларнинг бир соатга яқин матбуотга мўлжалланган ахборотларини бевосита кўрсатиш йўлга қўйилмаган эди. Биз ана шу матбуот анжуманини республика “Хабар 24” каналидан тўлиқ намойиш қилишга эришдик.
Сўнг, Қирғизистондан ШҲТнинг ҳамда Тожикистонда ўтган саммитлардан бевосита эфирга уланиб, ҳайъат мажлисларининг фаолиятини халққа кўрсатдик. Бу ютуқларнинг барчаси, биринчи навбатда президентларнинг матбуот котибларининг ҳамжиҳатлиги туфайли деб биламан.
– Давлат раҳбари вазифасига киришган кундан эътиборан, матбуот хизматининг ижтимоий тармоқлардаги фаоллиги сезиларли даражада ортди. Тармоқлардан фойдаланувчилар кўплаб маълумотларни тез ўқиш имконига эга бўлди. Бу жиҳат нима билан боғлиқ?
– Тўғри айтдингиз. Президентнинг матбуот хизмати бугунда барча машҳур ижтимоий тармоқ дастурларида мавжуд. Биринчидан, бу – бугунги куннинг талаби. Буни тан олмасак бўлмайди. Иккинчидан, Давлат раҳбари 2011 йилдан буён Твиттер ижтимоий тармоғининг фаол иштирокчиси. БМТ Бош котибининг ўринбосари, Женевадаги бўлимнинг Бош директори лавозимида, “виртуал тармоқ”нинг имкониятларидан кенг фойдаланган. Бугунги кунда Давлат раҳбарининг Твиттерида 130 мингдан зиёд ўқувчиси бор.
Ҳозир Президент Твиттердаги саҳифасидан элимиздаги ижтимоий-иқтисодий, сиёсий масалаларга ёки воқеаларга оид фикрини ёзиб, таклиф ва топшириқларни бериб турибди. Бундай иш усулининг муҳим томони – вақт тежалади. Президент учун бу – жуда ҳам муҳим омил. Сабаби берилган топшириқнинг тезда эътиборга олиниб, зарур ечимини топиши – бош мақсад.
Агар таққослайдиган бўлсак, жаҳондаги Твиттер тармоғидан энг фаол фойдаланадиган сиёсатчи Дональд Трамп экан. Унинг ўзи твитига инглиз тилида ёзади. Қасим-Жўмарт Кемелули қозоқ, инглиз, ҳамда рус тилларида ёзади. Президентимизнинг мана шу афзаллигини фильм суратга олган россиялик журналист А. Пивоваров ҳам таъкидлаб ўтди.
Президент ўзининг сайловолди дастурида, ўтказаётган мажлисларида ҳам давлат органларининг барча даражадаги биринчи бошлиқлари ижтимоий тармоқларда рўйхатдан ўтиб, шу орқали ишни жадаллаштиришни, самарасини орттиришни талаб қилмоқда.
Бундан ташқари, апрель ойида Қасим-Жўмарт Кемелулининг Инстаграмм тармоғида расмий аккаунти очилди. Ҳозир унда ярим миллиондан зиёд ўқувчиси бор.
Булар – Давлат раҳбарининг шахсий аккаунтларига оид. Шунингдек, расмий Ақўрда сайтидан ташқари, матбуот хизматининг Фейсбук, Твиттер ҳамда Инстаграммдаги аккаунтлари жадал тарзда сўнгги янгиликларни тарқатяпти. Буларнинг яна бир ижобий томони – ахборотни тез тарқатибгина қўймай, тиғиз алоқа ҳам ўрнатилади. Яъни, ўқувчилар нафақат ўз фикрини билдиради, балки савол йўллаб, таклифларини ёзишади.
– Берик Уалиули, тиғиз алоқа демоқчи, бундан бироз бурун akorda.kz расмий сайтида Президентнинг виртуалли қабули очилди. Виртуал алоқага чиқиб, хат ёзиб, хабарлашаётганлар борми? Умуман, унинг самараси қандай?
– Тўғри, жорий йил 22 апрелда www.akorda.kz сайтида Қозоғистон Республикаси Президентининг виртуал қабули очилди. Унинг асосий мақсади – фуқароларнинг жамият билан бевосита алоқа ўрнатишига эришиш, эл ичида юз бераётган воқеаларни назорат қилиш ҳамда тезкор чоралар кўриш.
Виртуал қабул очилгандан буён, атиги 3 ойнинг ичида 1500дан зиёд хат келиб тушди. Унинг ярмидан кўпи кўриб чиқилиб, тегишли жавоблар берилди.
Бунинг фойдаси ҳақида айтадиган бўлсак, ёдингизда бўлса, июнь ойининг охирида Президент даромади кам, ижтимоий аҳволи ночор гуруҳдаги фуқароларнинг шу вақтгача олган насиялари ва уларнинг устама ҳақларини кечириш тўғрисидаги Фармонга имзо чекди. Бу тоифага кўп болали, ногирон болалари бор оилалар, ёлғиз боқувчисидан айрилганлар, ижтимоий ёрдам оладиганлар, етим болалар киради. Улар – турли сабаблар билан қийин аҳволга мубтало бўлиб, олган кредит мажбуриятларини бажара олмаганлар.
Хўш, бу муаммо қаердан келиб чиқди? Ҳозиргина айтиб ўтилган Президентнинг виртуал қабулига энг кўп ёзилган масала – мана шу кредит муаммоси экан. Шу боис Давлат раҳбари шикоятларнинг барчасини тўплаб, қарор қабул қилди. Яқинда Ҳукуматнинг кенгайтирилган мажлисида Президент бу тадбир бир марталик акция эканлигини, кейин давом этмаслигини таъкидлаб, огоҳлантирди. Мана, виртуал қабулнинг фойдали кўриниши.
Президентнинг виртуал қабулига келиб тушган ҳар қандай хат, албатта кўрилади, унинг ҳаммасини Давлат раҳбари кўриб чиқиши мумкин эмас, унинг бошқа ишлари ҳам етарли. Бироқ хатни Президент Девонининг ходимлари, ваколатли органлар ўрганишади. Уларга жавоб ёзилиши, қарор қабул қилиниши – Президентнинг шахсий назоратида.
– Қозоғистон тарихидаги иккинчи Президентнинг биринчи матбуот котиби бўлиш – тарихий воқеа. Масъулиятнинг юки ҳам енгил эмаслиги тушунарли. Умуман, Президентнинг матбуот котиби қандай бўлиши керак?
– Ҳа, Давлат раҳбарининг матбуот котиби бўлиш – мен учун, чин маънода, тарихий воқеа. Қасим-Жўмарт Кемелули жавобгарлиги залворли вазифани менга ишониб топширди. Президентнинг ишончини оқлаш учун ҳамда элга, давлатимизга виждонан хизмат қилиш учун, журналист ҳамкасбларимнинг ҳам кўнглини қолдирмай, иложи борича очиқ бўлишга ҳаракат қилиб, бор куч-ғайратимни ишга солиб меҳнат қиляпман.
Матбуот хизмати – Қозоғистон Президентининг амалга ошираётган хизматининг кўзгуси. Давлат раҳбарининг ахборот майдонидаги асосий ишончли вакили бўлгач, матбуот котибининг масъулияти жуда юқори. Хато қилишга ҳуқуқи йўқ. Шу боис матбуот котиби мана шундай талабларга мос бўлишга интилиши даркор.
– Суҳбат давомида Қасим-Жўмарт Кемелулининг 5 тилни билишини айтингиз. Президент кўп жойларда қозоқча гапиряпти, бироқ, кўпчилик уни рус тилли деб ўйлайди. Давлат раҳбари қозоқча ОАВни мутолаа қиладими?
– Албатта, “Egemen Qazaqstan”, “Айқын”, “Астана ақшамы” газеталарини кундаликда ўқийди. Булардан ташқари “Ана тілі”, “Туркістан”, “Қазақ әдебиеті”, “Жас қазақ”, “Алматы ақшамы” каби ҳафталикларни кўздан кечириб, назорат қилади. Агар яхши мақолалар, мусоҳабалар чиқса, шошилмай ўқиб, тагига чизиб, ҳатто баъзиларига фикрларини ёзиб ҳам қўяди. Даврий нашрларда чиққан танқидий ёки муаммоли мақолаларни ўқиб, ваколатли органларга махсус топшириқлар берадиган пайтлари ҳам бўлади.
Жамиятдаги муҳим масалаларни кўтарадиган телекўрсатувларни кўриб, ижтимоий тармоқ орқали фикрларини билдиришини яхши биласизлар. Масалан, ўзим олиб борадиган “1-студия” сиёсий ток-шоуга оид Қасим-Жўмарт Кемелули твит ёзиб, илиқ фикрини билдирди. Бу жамоа учун улкан қувонч. Шу каби миллий каналдаги “Дара жол” дастурига ҳам фикрини билдириб, ижодий жамоага ҳамда журналист Дана Нуржигитга миннатдорчилик билдирган эди. “Таңшолпан” дастурининг ҳам доимий томошабини. “Шалқар” радиосини мунтазам тинглайди. “Айнан қозоққа хос гаплар айтилади”, дея фикрини билдиргани ёдимда.
Хуллас, қозоқ газеталарини ўқийди, телелойиҳаларини томоша қилади, қозоқ радиоахборотларини тинглайди.
– Суҳбатингиз учун раҳмат!