Уйни таъмирлаётиб, ойимнинг эсдалик дафтарини топиб олдим ва уни ўқиб, 30 йил муқаддам бўлиб ўтган воқеаларни кўз олдимга келтирдим. 

Дадам билан ойим уйлангач, шифокорлар онамга буйраги касал бўлгани учун фарзанд кўриш мумкин эмаслигини айтишган экан. «Фарзанд кўрмасам, унда яшашнинг нима кераги бор», деб ҳомиласи олти ой бўлгунича шифокорларга билдирмаган экан. Мен дунёга келгач, кўп ўтмай, Совет Иттифоқи тарқаб, дадам ишлаётган корхона ёпилиб, заводга қоровуллик қилибди. Маоши оз бўлгани учун онам ҳам дўконга ишга кирган экан. Ишга кетишдан аввал мени болалар боғчасига олиб борар экан. Автобусдан тушиб, боғчага кириш ҳамда тарбиячининг қўлига топширгунча анча вақт кетиб, келгуси автобусни кутиб, ишга кеч қолар экан. Дўкон мудири «яна бир марта ишга кеч келсанг, ишдан бўшайсан», деб шарт қўйибди. Бир куни онам мени автобусдан тушириб, «Ботиржон, ўғлим, энди сен катта йигит бўлиб қолдинг, боғча опангга бориб, келганингни айт. Бугундан бошлаб шундай қиламиз», деди. Автобус ҳайдовчиси мен боғчанинг дарвозасига етиб олгунимча қараб турди ва секин юриб кетди.

«Қишнинг совуқ кунлари эди. Уч яшар ўғлимга иссиқ тўн кийдириб олдим. Автобусдан бир ўзини тушириб, боғчанинг дарвозасига етиб олишига умид қилиб, буни Оллоҳдан ёлвориб сўрадим. Нари борса, дарвозагача 30-40 қадам эди. Шундай бўлса ҳам, бу менинг ҳаётимдаги энг секин ўтган, таҳликали дақиқалар бўлиб муҳрланди», деб ёзибди онам. 

 Бу ҳол уч йилгача такрорланган экан. Автобус ҳайдовчилари онамни таниб қолгани учун мени тушириб юбориб, боғчанинг дарвозасига етгунимча кутиб туришга ўрганиб қолишган эди. Баъзи йўловчилар «Ҳайдовчи, нега тўхтаб қолдинг, биз ишга кечикяпмиз», дейишса, «Ака, бирпас чидаб туринг, Ботиржон боғчасига етиб олсин», деб жавоб берар экан чиптачи. 

Куни кеча шаҳар автобусига чиқиб ўтирган эдим, чиптачи аёл келиб: «Ботиржонмисан? Буни қарая, катта йигит бўлиб қолибсанку. Эсингдами, кичкиналигингда онанг сени шу ерда туширар ва дарвозага етиб олгунингча бирга қараб турардик», деди. Миннатдорчилигимни қандай билдиришимни билмай қолдим. Муҳаммад Юсуфнинг бир шеъри эсимга тушди:

Ўтар қанча йиллар тўзони,

Юлдузлар кўз ёши самони.

Ўтар инсон яхши-ёмони,

Меҳр қолур, муҳаббат қолур.

Фараз қилинг, бу аёлнинг меҳри туфайли автобус тўла одам ўзлари танимайдиган, бегона боланинг боғчага кириб кетгунича кутиб туришган.

Ҳозир ҳам шундай инсонлар бордир, лекин яқинда Шимкентда бир чиптачи Улуғ Ватан уруши қатнашчисини «гувоҳномангни тан олмайман», деб автобусдан тушириб юборганини кўриб, юрагим оғриди. Шоирнинг қуйидаги сатрларини эсладим:

Нима дейсан, эй, ғаюр инсон?

Ғийбатларинг қилди мени қон.

Сен ҳам бир кун ўтурсан, инон,

Меҳр қолур, муҳаббат қолур.