26 март 2017 йил
1991 йил 1 апрелдан чиқа бошлаган
Жанубий Қозоғистон вилоятининг ижтимоий-сиёсий газетаси
+ 7(747) 700-50-55
+ 7(747) 700-50-55
Жанубий Қозоғистон:: Адабиёт
Ўзбек бўлиб келган ўзбек қадимдан, Бошида дўпписи дунё таниган.
Анча йиллик изланишлар ҳамда тўлғанишлар маҳсули ўлароқ, туркий халқлар тарихи, адабиёти муаммоларига бағишланган кўп жилдлик «Туркистон тўплами» устида иш бошлаганимни аксарият китобхонлар билишса керак.
Ўзбек-қозоқ халқларининг дўстлиги, адабиётларининг руҳий яқинлиги ҳақида гап борганида беихтиёр Ғафур Ғуломнинг «Қозоқ элининг улуғ тўйи» шеъридаги қуйидаги мисралари ёдимизга тушади:
Таниқли ёзувчи Мархабат Байғутнинг китобини ўзбек тилига ўгирган моҳир таржимон Долимжон Сайфуллаевнинг саъй-ҳаракатлари билан «Мосуво журноқ» таржима китоби Кентов шаҳридаги нашриётда чоп этилди.
(2018 йилнинг 3 июлида Тошкентда Астана шаҳрининг 20 йиллигига бағишлаб ўтказилган халқаро анжуманда ўқилган)
Қозоқ-ўзбек – бир дарёдан сув ичган, бир яйловда чорвачилик қилган туташ тақдирли халқлар. Ўзаро яқинлик ришталари, биродарлик алоқалари давр синовидан ўтган.
Фахриддин Қоратоевнинг “Эл фарзанди, халқ ҳофизи” китоби ҳақида
(Шоир Миртемир хотирасига бағишланади)
Қорамурт қишлоғида Лузумий номидаги “Қорамурт” ижодий уюшмаси аъзоларининг навбатдаги машғулоти ўтди. Унда уюшма раҳбари Ғуломжон Қўрғонбоев жорий йилнинг октябрь ойида араб ва форс тиллари билимдони, ўзбек миллий мумтоз адабиётининг забардаст намояндаларидан бири Абдулҳамид Лузумийнинг 118 йиллигини кенг жамоатчилик билан нишонлаб ўтишини маълум қилди.
Юзга айтса, каминг билан кўстингни, Роса қоқса, ғийбат билан пўстингни,
Роббимнинг неъмати, азиз Рамазон.
Қатор давлат мукофотлари совриндори, Қозоғистон Ёзувчилар уюшмаси бошқаруви аъзоси, адабий танқидчи, филология фанлари доктори, профессор Қулбек Ергўбек билан мулоқотимиз унинг ижодхонасида кечди. Суҳбат мавзуи – Қозоғистонда Ўзбекистон йили ва адабиётга алоқадор масалалар.
Китоб жавонингизга
Туғилиш билан ўлим, қувонч билан қайғу, яхшилик билан ёмонлик қоришиб кетган ҳаётда, неча аждодларимиз бу тупроқни муқаддас қилиб ётганларини, вақти келиб биз ҳам мана шу тупроққа қўшилиб кетишимизни кўз олдимизга келтириб яшашимиз лозим, деб ўйлайман.
Туроб Тўланинг 100 йиллигига
Турбат қадимий Шош ва Сарём шаҳарлари билан ёши жиҳатидан тенг кўҳна масканлардан. У Ипак йўли ўтган икки буюк шаҳар оралиғида жойлашган, Турбат деб номланиши ҳам қадимийлигидан далолатдир.
Куни кеча Оқсувкентдаги Гулчеҳра Камол қизи етакчилик қилаётган А. Исмоилов номли касб-ҳунар коллежида “Дўстлигимиз ярашган мангу элмиз!” маданий тадбири ўтди.
Газетамизнинг аввалги сонларида қардош Ўзбекистон ва Қозоғистон зиёлиларининг вилоятимиздаги учрашуви, хусусан, Туркистон шаҳрида ўтган улкан халқаро анжуманни батафсил ёритгандик.
Мухтар Ауезов ХХ аср қозоқ миллий адабиёти тарихи ривожига улкан ҳисса қўшиб, уни жаҳон миқёсига кўтарган катта истеъдод соҳибларидан бири, ўзбек адабиётининг энг катта билимдони бўлиши билан бир қаторда, ўзбек адиблари, иқтидорли олиму уламоларининг самимий дўсти, сирдоши, маслаҳатгўйи, устози эди.
Носир Фозилов... Мирпўлат Мирзо... Қисқа фурсат орасида икки ҳамюрт ижодкоримиздан айрилиб, бироз эсанкираб қолдик. Аллоҳнинг иродаси – ҳеч ким мангу яшамайди...
Ижодкор одамнинг зуваласи пишиқ, лекин кўнгли нозик. Бир оғиз ширин каломдан етти қават осмонга парвоз қилса, арзимас нарсадан кўнгли чўкиб, ранжиши мумкин. Дарҳақиқат, ижодкор – ноёб истеъдод эгаси, бу фазилат камдан-кам одамга насиб этади.
Майсаларнинг юзин ювган шудринглар, Томчилари ёқут мисол товланар.
Алмати шаҳридаги М. Ауезов номли Миллий опера ва балет театрида ўтган Қозоғистон Ёзувчилар уюшмасининг навбатдаги ХV қурултойида республикамизнинг турли бурчакларидан жами 500дан зиёд делегат қатнашди.
Элбоши Н. Назарбаевнинг “Келажакка йўлланма: маънавий янгиланиш” дастурий мақоласи доирасида А.С. Пушкин номидаги Жанубий Қозоғистон вилоят илмий-оммабоп кутубхонасида “Мархабат Байғут олами” тадбири уюштирилди.
Шоир вафот этди. “Яланғоч” қабристонига дафн этилди.
Ҳар қандай халқ ёки миллат ҳақидаги энг тўкис ва энг холис тасаввур – шу халқнинг ноёб истеъдод соҳиблари, даставвал, ёзувчи-шоирлари асарларида, санъаткорлари ижодида ўз ифодасини топади.
Бобур шоҳнинг ўғли Ҳумоюн Самбхалда оғир касалга чалиниб, тўшакда ётган эди. Деҳлига келгунча иситмаси яна ошиб, касали баттар оғирлашди. Уни олиб келаётган Ҳиндубек йўлда бирор кор-ҳол бўлишидан қўрқиб, дарҳол Аграга хабар юборди-ю, ўзи Деҳлида қолиб, Ҳумоюнни энг яхши табибларга даволата бошлади.
Ҳақиқатни излаш – одамнинг пешонасига ёзилган қисмат. Инсон туғилганидан шу эзгу мақсад йўлида изланади. Сайрамлик меҳнат фахрийси, ОАВда ўткир ва долзарб мақолалари орқали элга танилган жамоатчи мухбир Эркин Абдунақибовнинг “Ҳақиқатни излаб...” янги китобини кўздан кечириб, бу ҳикматнинг ҳаётийлигига яна бир бор амин бўлдим.
Наср бобида эл бирлигини кўп ва хўб тараннум этган Носир Фозилов хотирасига бағишланди
Ҳа, жаҳон адабиёти, маданияти, маънавияти оламида ўзининг салмоқли ўрнига эга бўлган буюк сўз санъаткори, мутафаккир, шоир, ёзувчи, олим, давлат ва жамоат арбоби – Алишер Навоий 577 ёшда!
Атоқли қозоқ шоири Ғалим Жайлибай – 60 ёшда!
Эл севган матбуотим, «Жанубий Қозоғистон», Йиллар тарихида сен ошиб ўтдинг минг довон,
Менинг миллатим қозоқ бўлсада, Ўзбекистон бағрида туғилдим. Ҳар бир инсоннинг Ота ва Она юрти бор эканлиги ҳаммамизга аён. Шу туфайли бир вақтлар очарчилик даврида чегара нималигини билмаган ота-боболаримиз Тошкент шаҳри атрофига кўчиб бориб, жойлашиб қолган. Ўша пайтларда Тошкентни нон шаҳри дейишарди.
Еттинчи асрда кўмилган бир аскар йигитнинг жасади топилибди. Буюмлари, асбоб-ускуналар, ҳатто тобутигача тиллодан экан...
Болалигим қишлоқда ўтган. Ҳозирги Нуртас овули мен туғилган Ёйилма қишлоғи эди. Эсимни таниб, мактабга борганимда дадам Тошкентда бизнинг Носир Фозилов деган ёзувчи қариндошимиз борлигини айтган.
Жорий йил январь ойининг 13-санасида атоқли, ардоқли адибимиз Носир Фозилов оламдан ўтди.
Туркистон шаҳар ўзбек этномаданият бирлашмаси ташаббуси билан 2015 йили май ойининг биринчи ўн кунлигида мактаб мажлислар залида Кориз қишлоғида таваллуд топган машҳур адиб, ёзувчи, таржимон Носир Фозилов билан учрашув ўтказганимиз, мароқли суҳбатдан қониқиш олганимиз куни кечагидек ёдимда.
... Шомирза иним қўнғироқ қилди. Ҳол-аҳвол сўраб туриб, «Носир ака... вафот ...», деди. Устимдан биров муздай сув қуйиб юборгандек вужудим титраб кетди. Телефон гўшагини қулоғимга тутган кўйи ўтириб қолдим.
14 январь куни таниқли адиб, Ўзбекистонда хизмат кўрсатган санъат арбоби, адабиётимиз заҳматкашларидан бири Носир Фозилов касалхонада 90 ёшида вафот этди.
Орзу ният хўп ушалди чиройли ўтган йилда, Мовий байроғимиз ҳилпирайверсин, доимо кўкда,
Ассалому алайкум, азиз ва муҳтарам ҳамюртлар! Барчангизни кириб келаётган Янги – 2018 йил билан чин юракдан муборакбод этиб, табрикларимизни йўллаймиз.
Қозоқ элим, элатдошим, гардинг олай, Дардкашим бўл, юрагингдан дардинг олай,
Келгаймиз ҳаётга бир бора, дўстлар, Неларни кўрмайди бу азиз бошлар.
Қайга узатсада, етади қўли,
Шеърларим тузиб, Достонлар ёзиб,
Келажак – инсонни эртанги куни ҳақида ташвишли ёки ширин хаёлларга кўмилиб, орзулар масканига элтувчи йўл. Йўл нотекис, пасту баландликлардан иборат бўлади, одатда.
“Адабиётлар дўстлиги – халқлар дўстлиги” ибратли ибораси бежиз айтилмаган. Зеро, адабиёт халқ маънавиятининг кўзгусидир. Халқларнинг бир-бирига ўзаро ҳурмати даражасини эса адабий ва маданий алоқаларнинг мустаҳкамлигига қараб баҳолаш мумкин.
“Миртемир” адабий уюшмасининг раиси, таниқли шоир Эрназар Рўзиматов Туркистон шаҳрида таваллуд топган.
Сонсиз боблар макони – Сайрамнинг ўтмиши ҳануз олимларда катта қизиқиш уйғотмоқда. Бу маскан Марказий Осиёнинг кўҳна маданий ўчоқларидан бири саналади.
Таҳририят ходимаси Майсара Сафарованинг номи шеърият ихлосмандларига яхши таниш. Дарҳақиқат, у 2015 ва 2016 йиллардаги “Назм юлдузлари” мушоирасининг бош соврини соҳибаси бўлган.
Долимжон Сайфуллаев, “Назм юлдузлари-2017” танловининг катталар орасида биринчи ўрин соҳиби.
Қозоғистон Республикаси Мустақиллигининг 26 йиллиги ҳамда “Туркистон – туркий оламнинг маданий пойтахти” деб эълон қилиниши муносабати билан Туркистондаги “Туркий халқлар кутубхонаси”да ўтган “Илҳомим бахш этай, Ватаним сенга!” мавзуидаги “Назм юлдузлари – 2017” мушоирасида вилоятимизда фаолият юритаётган “Чашма”, “Шуъла”, “Исфижоб”, “Қорамурт”, “Чимкент”, “Қарноқ” каби ижодий уюшмалардан жами 26 нафар ижодкор қатнашди.
Сизни жорий йил 28 октябрь куни соат 10.00да Туркистон шаҳридаги Хожа Аҳмад Яссавий номидаги ХҚТУнинг туркий халқлар кутубхонасида ўтадиган “Назм юлдузлари – 2017” мушоирасига таклиф этамиз!
Қозоғистондаги ўзбек адабиётини ривожлантириш, ватанпарварликни тарғиб этиш, миллий қадриятларни эъзозлаш, мустақиллик йилларида эришилган ютуқларни тараннум этиш, қозоқ ва ўзбек адабиётлари ўртасидаги алоқаларни мустаҳкамлашга ҳисса қўшиш.
Кеча вилоят ҳокими Жансейит Туймебаев шоир-бастакор, драматург, “Платинали Тарлан” мукофоти ҳамда давлат “Парасат” ордени соҳиби Исраил Сапарбайни қабул қилди.
Ҳа, мен туркистонлик. Туркистонданман. Олис боболарнинг олтин тупроғи.
“Боғи Эрам” маданият ва истироҳат боғида ташкил этилган “Китоб байрами” шоиру ёзувчилар, эл суйган хонандаларнинг чиқишлари билан тобора қизиқарли бўлиб, шоирларнинг туғилган юрт, она диёр гўзаллигини мадҳ этувчи шеърлари, хонандаларнинг қўшиқлари даврага файз киритиб борар эди.
Халқ маънавиятининг юксалишида бадиий адабиёт маъсул. Абдулла Қаҳҳор айтганидек, “Адабиёт атомдан кучли...”. Агар унинг кучи “ўтин ёриш”га сарф қилинмаса, адабиёт покиза ва муқаддас иш бўлиб қолса, ҳеч шак-шубҳа йўқки, бадиий сўзнинг куч-қуввати ортиб боради.
Соҳибжамол бир қизга
Алматидаги “Ан Арыс» нашриётида чоп этилган “Мәңгілік Елім менің – Вечная страна моя» шеърият антологиясини чинакамига бой ва ранг-баранг маданиятга, битмас-туганмас табиий бойликларга, гўзалликда тенги йўқ ландшафтга, ажойиб тарихий ва меъморий ёдгорликларга, чуқур маънавий-ахлоқий урф-одатларга эга бўлган элимизга аталган шеърлардан иборат ўзгача гулчамбар деб таърифлаш мумкин.
Таниқли эл фарзанди, акажонимиз Пўлат Нортоевнинг порлоқ хотирасига бағишлаймиз.
А. С. Пушкин номидаги вилоят кутубхонасида Элбоши Н. Назарбаевнинг “Келажакка йўлланма: маънавий янгиланиш” мақоласи доирасида “Адабиёт – дўстлик кўприги” мавзуида ўзбекистонлик ва қозоғистонлик ижодкорлар учрашуви ўтди.
Одам табиатан ўзидан нарироқдаги нарсаларга қизиқадиган бўлгани учун ёнидагиларга унчалик эътибор қилавермайди.
Таниқли сухандон, санъаткор, қатор ҳужжатли фильмлар муаллифи, Сайрам туманининг Фахрий фуқароси Ҳамроқул Давронбековни яқинлари китобсевар инсон сифатида ҳам яхши танийди. Қуйида у кишининг яна бир мақоласи билан танишасиз.
Ўзбекистон халқ шоири Миртемир Турсунов ниҳоятда машаққатли, аммо бахтиёр тақдир соҳиби бўлган инсон.
Қозоғистондаги ўзбек адабиётини ривожлантириш, ватанпарварликни тарғиб этиш, миллий қадриятларни эъзозлаш, мустақиллик йилларида эришилган ютуқларни тараннум этиш, қозоқ ва ўзбек адабиётлари ўртасидаги алоқаларни мустаҳкамлашга ҳисса қўшиш.
Яқинда Қозоғистон Ёзувчилар уюшмаси вакили, Қозоғистон Республикаси “Дўстлик” ҳамжамияти ҳузуридаги “Ижодкор” адабий бирлашмаси раиси, таниқли шоир, журналист ва таржимон Абдураҳим Пратов Ўзбекистон Ёзувчилар ижодий уюшмаси раиси, йирик адиб ва шоир Муҳаммад Алига Қозоғистон Республикаси Мустақиллигининг шонли 25 йиллигига тўёна сифатида тузилган халқаро шеърият антологиясини туҳфа этди.
Республика ўзбек этномаданият бирлашмаларининг “Дўстлик” ҳамжамияти раиси Икромжон Ҳошимжонов уч кунлик хизмат сафари билан Тошкент шаҳрида бўлиб қайтди.
Ҳаким ота Сулаймон устозининг барча кўрсатмаларига амал қилган ҳолда, қолган умрини Хоразмда ўтказди.
Султонработ қишлоқ ўзбек этномаданият маркази раиси Анормат УСМОНОВ (Анормат ЛОЧИН)нинг «Ҳаёт чорраҳалари» номли илк китоби нашрдан чиқди.
...Машҳур юртдошимиз Хожа Аҳмад Яссавийнинг замондоши, етук шогирди Сулаймон Боқирғоний қаерда ва қачон туғилганлиги
Доимий жамоатчи обуначимиз Мамасоли Зиёев укаси, тадқиқотчи олим Абдуманноп Абдулазизхўжа ўғли билан таҳририятнинг Туркистон бўлимига ташриф буюриб янги китоб – «Яссавий ворислари» ҳақида хушхабар етказди.
Дунёда шундай касб эгалари борки, улар юрт учун, фарзандлар учун, келажак пойдевори – ёшлар учун беминнат хизмат қиладилар.
Журналнинг асосий мақсади – ёшларга Қозоғистон тарихий ҳақиқатини англатиш, ижод аҳли, тарихчи олимларимиз ва кенг жамоатчилик эътиборини яқин тарихимизни чуқур ўрганиш, тадқиқ қилиш, бу борадаги бор ҳақиқатни тўлиқ очиб бериш.
Кўксингизга гўдакдек бош қўярдим, Она! Қучоғингизда бир меҳрга тўярдим, Она!
Аввал хабар қилганимиздай, Шимкентдаги вилоят рус драма театрида “Асқақтай бер, Астана!” тантанали тадбирида “Қазиғурт” нашриётида чоп этилган Элбоши ҳақидаги “Дунё таниган етти шахс”, “Шахс. Мустақиллик. Тарих” номли китобларнинг тақдимоти ўтди.
Юртим, шодлигингла яшнаган дуркун,
“Чимкент” ижодий уюшмасининг ЭКСПО-2017га ўзига хос туҳфаси тайёрланмоқда. Уюшма аъзоларидан 26 ижодкорнинг шеърий асарлари қозоқ тилида “Шырайлы Шымкент шайырлары” номи билан нашрга топширилиш арафасида.
Қўшним тўйдан отиб келди, Ростин айтсам, ётиб келди.
Чойнинг пайдо бўлиш тарихини биласизми?
Чўлпоннинг татар тилида чиққан «Уйный сазым» (Қозон шаҳри, 2014) шеърий тўпламини ўқиб қолдим.
Яқинда 71-сонли мактаб кутубхонасида “Шеърият гулшани” учрашуви бўлиб ўтди.
Юртимизда табаррук рўзаи-рамазон кунлари ҳукмрон. Бундай кунларни ҳар бир хонадон хурсандчилик билан қарши олиб, Оллоҳга шукроналар билан таъзим қилади.
Ҳақни излаб, йўллар босиб, толиб оёқлар, Ойдин кеча, изғирин тун, кезиб сўқмоқлар.
Ушбу мақола бундан бир неча кун бурун, Муҳаммад Юсуфнинг таваллуд санаси арафасида чоп этилиши керак эди.
Вилоят миқёсида қўшимча 1-иловада тавсия қилинган мавзулар бўйича сиртдан эсселар танловини (матн давомида – Танлов) Жанубий Қозоғистон вилоят методика кабинети ҳамда “Жанубий Қозоғистон” ижтимоий-сиёсий газетаси таҳририяти ўтказади
Фашизмга қарши жангларда ҳалок бўлган 38 нафар ҳамқишлоғимизнинг ҳар бири ҳақида алоҳида китоб ёзса арзигулик.
Сафар таассуротлари
Ўқувчилар ижодидан
Ирисали Жуманов – 75 ёшда. Афсуски, манкентлик ҳассос шоир ўзининг мана шу кунларини кўролмади.
Халқаро Амир Темур жамғармасининг Жанубий Қозоғистон вилоят бўлими қошида ташкил этилган “Истеъдод” адабий бирлашмаси уч йилдан буён фаолият юритмоқда.
Сўнгги янгиликлар
-
2018-09-20, 11:19
Астанага карвон отланди
-
2018-09-20, 11:15
Вилоят ҳокими саноат корхоналарини оралади
-
2018-09-20, 11:08
Асан БАБАШОВ: Мақсад – иқтидорли ёшларни тарбиялаш!
-
2018-09-20, 11:00
Дўппи
-
2018-09-20, 10:56
Миллий либосимиз – ғуруримиз
-
2018-09-20, 10:47
Футбол унинг ҳаёти
-
2018-09-20, 10:36
Иноқлигимизга кўз тегмасин!
-
2018-09-18, 12:48
Туркистонлик полизкорлар рекорд ўрнатди!
-
2018-09-18, 12:45
Зуппархон ЧОЛДОНОВ, вилоят маслаҳати депутати: Сайловчилар халқчил масалаларни тез-тез кўтаришади
-
2018-09-18, 12:41
Бир қўчқордан 30 миллион даромад!
-
2018-09-18, 12:38
Бойлик бахт келтирадими?
-
2018-09-18, 12:27
Яна тўловлар ҳақида
-
2018-09-18, 12:19
Дилхирож (ҳикоя)
-
2018-09-18, 12:05
Бобуржоннинг 9-ғалабаси
-
2018-09-18, 12:04
Масхарабоз
Манзилимиз:
16000, Шимкент шаҳри, Диваев кўчаси, 4-уй, 4-қават.
Газета ҚР Маданият ва ахборот вазирлиги томонидан 2010й.26майда рўйхатга олиниб.10957-Г гувоҳнома берилган.
Муассис--Жанубий Қозоғистон вилояти хокимлиги.
Ношир--"Жанубий Қозоғистон"вилоят ижтимоий-сиёсий газетаси таҳририяти масъулияти чекланган биродарлиги.
Газета ҚР Маданият ва ахборот вазирлиги томонидан 2010й.26майда рўйхатга олиниб.10957-Г гувоҳнома берилган.
Муассис--Жанубий Қозоғистон вилояти хокимлиги.
Ношир--"Жанубий Қозоғистон"вилоят ижтимоий-сиёсий газетаси таҳририяти масъулияти чекланган биродарлиги.
©Нашримиздан кўчириб босилганида "Жанубий Қозоғистон газетасидан олинди", манбага юкланиши шарт. Ахборотдан парча олинганда ҳам ҳавола келтирилиши шарт. Ёзма рухсат берилмаса,материалларни тижоравий мақсадларда қўлланиш ман этилади. Барча ҳуқуқлар ҳимояланган.
©Мулк эгаси-"Жанубий Қозоғистон"газетаси.
©Мулк эгаси-"Жанубий Қозоғистон"газетаси.